NDP Verkiezingsprogramma 2025-2030

Burgers van Suriname,

Wanneer ik denk aan ons land, het bruisend leven van elke dag, de rust van het binnenland en de warme gemeenschappen die ons zo uniek maken, voel ik een waardering en verantwoordelijkheid. Wij hebben al vele uitdagingen overwonnen en staan nu op een cruciaal moment waarin wij samen onze toekomst kunnen bepalen.

Met trots presenteer ik u het verkiezingsprogramma van de NDP voor de periode 2025-2030. Dit programma is niet alleen een visie voor de toekomst, maar ook een actieplan. Het weerspiegelt onze onwrikbare inzet voor een rechtvaardig, welvarend en duurzaam Suriname.

Als partij erkennen wij de uitdagingen waarmee ons land wordt geconfronteerd. Tegelijkertijd geloven wij in onze gezamenlijke kracht om verandering te realiseren.

In dit verkiezingsprogramma combineren wij ambitieuze doelen met concrete plannen. Of het nu gaat om economische groei, versterking van de rechtsstaat, sociale gelijkheid of milieubescherming, wij staan klaar om deze prioriteiten te realiseren met uw steun. Transparant en daadkrachtig bestuur, waarin burgers niet alleen inspraak hebben, maar ook de vruchten plukken van beleid dat eerlijk en effectief wordt uitgevoerd, geniet onze voorkeur.

Ondanks de moeilijkheden en onzekerheden die velen van ons dagelijks ervaren, blijven wij geloven in de kracht en mogelijkheden van dit land. Dit vraagt om een fundamentele herstructurering van ons bestuur en onze economie. Dit vraagt om moedige besluiten en gezamenlijke inspanningen. En bovenal om uw betrokkenheid en steun.

Laten wij gezamenlijk werken aan een land waarin eenieder kansen krijgt, waarin onze natuurlijke rijkdom wordt ingezet voor het welzijn van ons volk en waarin wij trots kunnen zijn op onze vooruitgang. De weg vooruit ligt open – en samen zullen wij die bewandelen.

Met oprechte groet,

Drs. Jennifer Geerlings-Simons
Voorzitter van de Nationale Democratische Partij

Suriname staat op een historisch kruispunt. Onze samenleving is diep getroffen door sociaaleconomisch wanbeleid, slecht bestuur en ongewenste internationale druk die onze soevereiniteit en ontwikkelingsmogelijkheden bedreigen. In de afgelopen jaren hebben de fundamenten van ons land – economie, recht, gezondheid en onderwijs – enorme schade opgelopen. De gevolgen daarvan zijn voelbaar in de gemeenschap, in elk gezin en in het dagelijks leven van iedere burger.

Dit verkiezingsprogramma is het actieplan aan ons volk. Het biedt niet alleen een visie, maar een daadkrachtig en haalbaar plan om Suriname op te bouwen en ons land weer op het juiste pad te krijgen.

Wat gaan wij aantreffen?

Een aanzienlijk deel van de huishoudens in Suriname leeft onder de armoedegrens, zoals blijkt uit recente rapporten van het Algemeen Bureau voor Statistiek (ABS).

Onze munteenheid heeft een sterke devaluatie ondergaan, wat heeft geleid tot fors hogere kosten van levensonderhoud en een ernstige achteruitgang van de koopkracht van burgers. Ziekenhuizen zijn in het recent verleden genoodzaakt patiënten te weigeren en zowel opname- als behandelstops in te voeren vanwege een ernstig gebrek aan middelen.

Daarnaast nadert het percentage werkloze jongeren in de categorie “Not in Education, Employment, or Training” (NEET) een ongewone hoogte, doordat zij geen onderwijs volgen, geen werk hebben en geen opleiding genieten.

Tegelijkertijd blijven staatsbedrijven verliesgevend, met een schuldenlast van miljarden SRD, terwijl ondanks toename van de inkomsten uit olie en natuurlijke hulpbronnen, buitenlandse schulden niet worden afgelost en ons land in een default status terecht is gekomen.

Onze bevolking lijdt ook onder de gevolgen van een onbetrouwbaar en corrupt gronduitgiftebeleid. Voor vele burgers blijft het grondwettelijke recht op een stukje grond slechts een onbereikbare droom. Daarnaast worden wij geconfronteerd met slecht doordachte privatiseringsplannen die zullen leiden tot verlies van werkgelegenheid en toename van de armoede in ons land.

Neokoloniale druk

Suriname is nog steeds slachtoffer van neokoloniale structuren die onze economie uitputten en ons afhankelijk houden van buitenlandse instellingen en machtige economische spelers. Handels- en investeringsvoorwaarden alsook kredietvoorwaarden worden vaak opgelegd zonder rekening te houden met onze nationale belangen. Dit heeft geleid tot een ongezonde afhankelijkheid van internationale financiële instellingen, terwijl ons natuurlijke kapitaal wordt geplunderd zonder dat de Surinaamse bevolking hiervan profiteert.

Deze situatie is onhoudbaar. Suriname heeft de middelen en de capaciteiten om zijn eigen toekomst vorm te geven, maar dit vereist moedig leiderschap, een duidelijke visie en een daadkrachtig plan voor nationale wederopbouw.

Wat wil de NDP doen?

Suriname bevindt zich op een cruciaal moment in zijn geschiedenis. De uitdagingen op het gebied van economie, veiligheid, sociale ontwikkeling en milieu vragen om daadkrachtige en duurzame oplossingen.

De NDP presenteert derhalve dit verkiezingsprogramma als een concrete en haalbare routekaart voor nationale groei en welvaart. Wij zetten ons in voor het herstel van vertrouwen in het bestuur, het garanderen van sociale rechtvaardigheid en het versterken van nationale zelfredzaamheid.

Hieronder volgen de belangrijkste prioriteiten:

1. Herstel van volksgezondheid

• Toegankelijke en kwalitatieve zorg: ziekenhuizen en gezondheidscentra voorzien van betere middelen en personeel.
• Uitbreiding van basiszorg: speciale aandacht voor kwetsbare groepen en zorg in het binnenland.
• Preventieve gezondheidszorg: voorlichtingscampagnes en vroege opsporing van ziekten stimuleren.

2. Duurzame woningbouw en gronduitgifte

• Eerlijke verdeling van grond: een nationaal digitaal register implementeren om transparantie te waarborgen.
• Sociale woningbouw uitbreiden: betaalbare en duurzame woningen realiseren voor gezinnen en jonge starters.
• Ruimtelijke ordening verbeteren: gebieden ontwikkelen met goed geplande infrastructuur en voorzieningen.

3. Economische groei en werkgelegenheid

• Diversificatie van de economie: investeren in landbouw, visserij, toerisme en technologie als pijlers van nationale productie.
• Stimuleren van ondernemerschap: MKB en startende bedrijven ondersteunen met financiering en opleidingsprogramma’s.
• Hervorming van staatsbedrijven: efficiëntie en transparantie verbeteren, strategische staatsbedrijven versterken.

4. Nationale economie

• Investeren in nationale productiecapaciteit in mijnbouw, toerisme, landbouw, visserij en industrie om werkgelegenheid te creëren en om deels import te vervangen en deels export te bevorderen.
• Invoeren van een progressief belastingstelsel dat op de juiste, eerlijke en effectieve manier de belastingen in de productie sector innen om de staatsinkomsten drastisch te verhogen.

5. Onderwijs en jeugdontwikkeling

• Modernisering van het onderwijs: meer focus op ICT, technische vaardigheden, landbouw- en vakopleidingen.
• Toegang tot onderwijs vergroten: toegankelijkheid van onderwijs in alle districten. Geen enkel kind behoort achter te blijven.
• Talentontwikkeling: sport, cultuur en creatieve industrieën bevorderen als middel voor sociale vooruitgang.

6. Justitie en nationale veiligheid

• Versterking van politie en justitie: investeren in menskracht, training, technologie gericht op wetshandhaving en bestrijding van criminaliteit.
• Bestrijding van corruptie: transparantie en goed bestuur garanderen door onafhankelijke controlemechanismen.
• Bescherming van mensenrechten: humane behandeling van burgers en gedetineerden conform internationale standaarden.

Waarom de NDP?

Wij erkennen dat structurele verandering noodzakelijk is om het land vooruit te helpen. Dit betekent:

• Een overheid die bestuurt, luistert naar en samenwerkt met burgers, specifiek zij die ondernemen en welvaart creëren.
• Een economie die niet afhankelijk is van slechts enkele sectoren, maar divers en dynamisch is.
• Een sociaal systeem dat niet alleen ondersteuning biedt, maar ook onze burgers zelfvoorzienend maakt.

De NDP heeft bewezen dat wij in staat zijn om grootschalige hervormingen door te voeren en duurzame vooruitgang te realiseren. Wij hebben grote infrastructuurprojecten opgeleverd, sociale voorzieningen verbeterd en zijn nieuwe internationale betrekkingen aangegaan en de oude versterkt, in het bijzonder regionaal. Dit programma bouwt voort op deze successen, leert van de ervaringen en gaat verder met noodzakelijke, verstrekkende hervormingen en innovatieve oplossingen.

Wat kunt u verwachten?

• Een visie op nationaal herstel en groei, gebaseerd op realistische doelen en meetbare resultaten.
• Een strategie waarin participatie en betrokkenheid van burgers centraal staan.
• Een concreet stappenplan voor economische transformatie, sociale stabiliteit en milieubescherming.

Conclusie

Ons verkiezingsprogramma biedt een concrete visie voor een sterker, welvarender en rechtvaardiger Suriname. Door middel van strategische investeringen, transparant bestuur en sociale rechtvaardigheid wil de NDP de samenleving ertoe bewegen om samen te werken aan een stabiele, welvarende en rechtvaardige toekomst.

Strey def’ strey, wi no sa frede, One Nation, One Destiny! Tra fas’ no de.

Missie

De missie van de NDP is om Suriname te leiden naar een toekomst van economische groei, sociale gelijkheid en duurzame ontwikkeling. Wij streven ernaar om kansen te creëren voor alle burgers en een rechtvaardige samenleving te bevorderen waarin iedereen kan bijdragen en profiteren.

Visie

De NDP streeft naar een Suriname dat internationaal wordt erkend als een model voor duurzame ontwikkeling, inclusiviteit en innovatie. Wij willen een land bouwen dat economisch sterk, sociaal rechtvaardig en milieuvriendelijk is.

Kernwaarden

• Inclusiviteit: wij bouwen een Suriname waarin niemand wordt achtergelaten – van de kinderen in het binnenland tot de ondernemers in de stad.
• Transparantie: openheid is de basis van vertrouwen. Wij staan voor een bestuur dat eerlijk is, niet alleen in woorden, maar in daden.
• Duurzaamheid: wat wij vandaag doen, bepaalt de wereld die wij morgen achterlaten.
• Rechtvaardigheid: elke Surinamer verdient een eerlijke kans, ongeacht waar ze wonen of wie ze zijn.
• Innovatie: in een wereld die voortdurend verandert, leidt innovatie ons naar vooruitgang.

De NDP zet zich in voor een transparante overheid, waarin democratische principes en goed  bestuur centraal staan. Wij geloven in een rechtvaardige samenleving waar wetten worden  nageleefd, instituties onafhankelijk zijn en burgers gelijke kansen krijgen om bij te dragen  aan de nationale ontwikkeling. 

Wij verwerpen politieke vervolging, censuur, intimidatie en repressie. Een democratische  samenleving kan zich niet ontwikkelen zonder vrijheid van meningsuiting. Wij staan voor  een rechtsstaat, waarin iedere burger vrij is om zijn mening te uiten zonder angst voor  vergelding. 

De afgelopen jaren hebben corruptie, bureaucratie en een gebrek aan transparantie de  vooruitgang ernstig belemmerd. Burgers voelen zich onvoldoende vertegenwoordigd,  belangrijke beslissingen worden zonder brede inspraak genomen en de overheid is te vaak  onbereikbaar voor de mensen die haar het meest nodig hebben. Dit moet veranderen. 

Er is behoefte aan een overheid die luistert en samenwerkt met burgers, ondernemers en  maatschappelijke organisaties. Goed bestuur betekent duidelijke regels, eerlijke  handhaving en een overheid die verantwoording aflegt. 

Belangrijke Doelstellingen 

Om een stabiele en eerlijke democratie te garanderen, richt dit programma zich op de  volgende kernpunten: 

• Een eerlijk en toegankelijk kiesstelsel 
• Gelijke vertegenwoordiging voor alle burgers. 
• Burgerparticipatie en transparante verkiezingen versterken. 

Versterking van democratische processen en instituties 

• Onafhankelijke rechterlijke macht en controleorganen beschermen tegen politieke  invloed. 
• Handhaving van wetgeving die participatie en inspraak ondersteunt. 

Decentralisatie van bestuur 

• Districten en lokale overheden krijgen meer zeggenschap en middelen.
• Capaciteitsopbouw en sterker lokaal bestuur stimuleren.

Betaalbare en eerlijke huisvesting 

• Juridische bescherming voor toegang tot huisvesting, met focus op kwetsbare groepen.
• Nationaal Woningbouwfonds heractiveren en Huisvestingsplan 2025-2030 uitvoeren.
• Transparante toewijzing van sociale woningen en bouwgronden. 

Reparatiebeleid en erkenning van historisch onrecht 

• Juridische erkenning van Inheemse- en Tribale grondenrechten. 
• Voortzetting van het reparatiebeleid binnen de Caricom en andere internationale  samenwerkingen. 

Raamwet Bestuurlijke Organisatie 

• Vastleggen van bestuurlijke structuur en erkenning van collectieve rechten van Inheemse en  Tribale volkeren. 

Actuele problemen

Er zijn structurele bestuurlijke uitdagingen die de vooruitgang belemmeren:

• Gebrekkige implementatie van het kiesstelsel 
• Oneerlijke verdeling van macht en onvoldoende voorlichting. 

Kwetsbaarheid van democratische instituties 

• Politieke inmenging ondermijnt de rechtsstaat en verkiezingen. 
• Onvoldoende controlemechanismen tegen corruptie en wanbestuur. 

Gebrek aan autonomie voor districten en lokale gemeenschappen 

• Onvoldoende middelen en bevoegdheden voor lokale besturen. 
• Trage bureaucratische processen en inefficiënte dienstverlening. 

Woningnood en oneerlijke gronduitgifte 

• Corruptie en gebrek aan transparantie in toewijzing van percelen en woningen.
• Langzame voortgang in reparatiebeleid 
• Trage resultaten binnen internationale fora zoals de Caricom Reparations Commission  (CRC). 
• Onvoldoende bewustwording over historisch onrecht.

Dringende Actiepunten 

Om deze problemen aan te pakken, worden de volgende maatregelen voorgesteld: 

• Verbetering van het kiesstelsel en voorlichting voor burgers en politieke partijen.
• Versterking van democratische instituties, onafhankelijke controleorganen en  parlementaire onderzoeksrechten. 
• Decentralisatie en meer autonomie voor districten. 
• Transparante gronduitgifte via een digitaal register. 
• Erkenning van Inheemse- en Tribale gemeenschappen en ondersteuning van hun  economische autonomie. 

Beleidsmaatregelen 

De volgende stappen worden genomen om hervormingen te realiseren: 

• Transparantie en anti-corruptiemaatregelen binnen de overheid. 
• Jaarlijkse trainingsprogramma’s voor ambtenaren in goed bestuur en integriteit.
• Burgerparticipatie vergroten via inspraakplatforms. 
• Nationaal huisvestingsplan ontwikkelen om woningnood structureel aan te pakken.
• Internationale dialoog over herstelbetalingen en economische samenwerking. 

Conclusie

Suriname heeft behoefte aan een overheid die transparant, rechtvaardig en efficiënt is. Dit hoofdstuk schetst een visie op een bestuurlijke transformatie die de democratie versterkt, corruptie agressief aanpakt en zorgt voor een eerlijke verdeling van kansen en middelen. 

De NDP staat voor een politiek systeem waarin burgers worden gehoord en bestuurders  verantwoording afleggen. Samen garanderen wij een Suriname waarin rechtvaardigheid, participatie en goed bestuur de norm zijn. 

Wat nu?

Een sterke rechtsstaat en een transparante overheid vormen de basis van een goed  functionerende samenleving. Maar politieke stabiliteit en goed bestuur alleen zijn niet  genoeg. Om echt verandering te realiseren, moeten wij ook zorgen voor een overheid die  efficiënt werkt, beleid uitvoert in het belang van het volk en bureaucratische  belemmeringen wegneemt. 

Een transparante en rechtvaardige overheid is de ruggengraat van een sterke natie. De NDP zet zich in voor democratische hervormingen, eerlijke verkiezingen en een betrouwbare rechtsstaat. Dit betekent betere controlemechanismen, actief bestrijden van corruptie en het versterken van burgerparticipatie. In Hoofdstuk 2: Financiën en Economie wordt ingegaan op hoe een goed bestuurd financieel systeem de basis legt voor economische stabiliteit en groei.

Een sterke economie vormt de basis voor een stabiele samenleving waarin burgers kunnen  werken, ondernemen en investeren in hun toekomst. Suriname heeft een rijke bodem, een  strategische ligging en een ondernemend volk, maar desondanks verkeert ons land al jaren in  een economische crisis. De financiële huishouding van de staat is verzwakt door slechte  beleidskeuzes, inefficiënte besteding van middelen en een hoge schuldenlast die een rem zet  op ontwikkeling. 

De NDP gelooft in een economisch beleid dat gericht is op duurzame groei, eerlijke verdeling  van welvaart en het stimuleren van ondernemerschap. Wij zetten ons in voor een gezonde  financiële huishouding waarin transparantie en verantwoord beheer van staatsmiddelen centraal staan. Alleen door gericht te investeren in strategische sectoren en innovatief beleid te voeren, kan Suriname zichzelf opnieuw economisch versterken en onafhankelijker worden van  externe factoren. 

Dit hoofdstuk schetst hoe wij de financiële stabiliteit willen herstellen, de economie willen  diversifiëren en de juiste randvoorwaarden willen scheppen voor ondernemers, investeerders  en burgers om te groeien.

Belangrijke doelstellingen

De NDP wil een economische transformatie realiseren met de volgende prioriteiten: 

Stimuleren van investeringen 

• Suriname aantrekkelijker maken voor buitenlandse en binnenlandse  investeerders door duidelijke wetgeving en minder bureaucratie. 
• Speciale economische zones ontwikkelen waarin innovatieve bedrijven  kunnen floreren. 
• Fiscale prikkels en subsidieprogramma’s aanbieden voor bedrijven die  bijdragen aan technologieoverdracht en lokale werkgelegenheid. 

Hervormen van het belastingstelsel 

• Een eerlijk en efficiënt belastingbeleid invoeren dat de druk op de  middenklasse verlaagt en de naleving vergroot. 
• Versimpelen van het belastingstelsel, zodat belastinginning transparanter en  effectiever wordt. 
• Stimuleren van formele werkgelegenheid en ondernemerschap door  gerichte belastingvoordelen.

Transparantie en verantwoord financieel beheer 

• Openbare overheidsuitgaven en financiële rapportagestoegankelijk maken voor  burgers en bedrijven. 
• Voeren van een anti-corruptiebeleid dat ervoor zorgt dat staatsmiddelen  effectief en doelgericht worden besteed. 
• Implementeren van een digitaal transparant overheidsplatform voor het  monitoren van staatsuitgaven. 

Verminderen van de nationale schuld 

• Ontwikkelen van een robuust en realistisch schuldbeheerplan. 
• Herstructureren van schulden en onderhandelingen aangaan over gunstige  voorwaarden. 
• Zorgen voor begrotingsdiscipline en efficiënter beheer van overheidsfinanciën. Diversificatie van de economie 
• Verminderen van de afhankelijkheid van traditionele sectoren zoals  mijnbouw en olie door innovatie en ontwikkeling in nieuwe sectoren. 
• Landbouw, visserij, toerisme en ICT stimuleren als groeimotoren voor de  economie. 
• Bevorderen vanlokale productieen importvervanging om de afhankelijkheid  van buitenlandse goederen te verlagen. 

Actuele problemen

Suriname kampt met een reeks financiële en economische problemen die direct invloed  hebben op de stabiliteit en levensstandaard van de bevolking. 

Hoge schuldenlast en onhoudbare begrotingstekorten 

• De staatschuld is op een kritiek niveau en belemmert investeringen in  onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur. 
• Hoge rentelasten verminderen de financiële speelruimte van de overheid. Onrechtvaardige belastingstructuur en inefficiënte inning 
• Het huidige belastingstelsel kent te veel uitzonderingen, waardoor grote  bedrijven en bepaalde sectoren onevenredig worden bevoordeeld. 
• Inefficiënte inning en hoge belastingontduiking zorgen voor een tekort aan  staatsinkomsten.

Afhankelijkheid van traditionele sectoren 

• Olie en mijnbouw domineren de economie, waardoor deze gevoelig is voor  internationale prijsschommelingen. 
• Andere sectoren, zoals landbouw en toerisme, zijn onderontwikkeld en  krijgen onvoldoende investeringen. 

Beperkte transparantie en corruptie in financiële huishouding 

• Overheidsuitgaven zijn vaak onduidelijk, wat leidt tot misbruik en inefficiëntie. o Gebrek aan heldere rapportages en monitoringmechanismen maken  begrotingsdiscipline moeilijk. 

Dringende Actiepunten 

Om de financiële crisis te doorbreken en duurzame economische groei te realiseren, zal de  NDP de volgende stappen zetten: 

Schuldbeheer en begrotingsdiscipline 

• Creëren van een nationaal schuldbeheerplan met duidelijke afbouwdoelstellingen. 
• Hervormen van schuldstructuren en zoeken naar betere leningsvoorwaarden. o Strikte controle op staatsuitgaven om verspilling en inefficiëntie te voorkomen. 

Belastinghervorming en naleving 

• Invoering van een progressieve belastingstructuur waarbij grootverdieners een  eerlijke bijdrage leveren. 
• Digitaliseren van belastinginning en vereenvoudigen van aangiftes om  naleving te vergroten. 
• Strengere controle op belastingontduiking en witwaspraktijken. 

Verhogen van transparantie in overheidsfinanciën 

• Openbaar maken van begrotingen en voortgangsrapportages over staatsuitgaven. o Instellen van een onafhankelijke financiële waakhond die toezicht houdt op  bestedingen en contracten.

Stimuleren van strategische investeringen en economische diversificatie 

• Ontwikkelen van speciale economische zones met belastingvoordelen voor  bedrijven die bijdragen aan innovatie en werkgelegenheid. 
• Promoten van landbouw en visserij als motoren voor economische groei, met  als doel binnen vijf jaar 20% van de importproducten lokaal te vervangen. o Ondersteunen van start-ups en innovatieve bedrijven met  financieringsmogelijkheden en technische begeleiding. 
• Het opzetten strategische logistieke hubs ter verlaging van comparatieve kosten Bevorderen van duurzaam ondernemerschap en lokaal content beleid 
• Instellen van een Nationale Local Content Commissie (NLCC) die toeziet op  naleving van regelgeving rond lokale productie en werkgelegenheid. 
• Jaarlijkse rapportages over de impact van lokaal ondernemerschap op de  nationale economie. 
• Stimuleringsmaatregelen en belastingvoordelen voor bedrijven die bijdragen  aan technologieoverdracht en capaciteitsopbouw. 

Beleidsmaatregelen 

Om deze doelen te realiseren, worden de volgende beleidsmaatregelen ingevoerd: 

Financiële transparantie en controle 

• Oprichten van een onafhankelijke instantie voor begrotingscontrole en  overheidsuitgaven. 
• Investeren in de digitalisering van financiële processen om belastingontduiking  en corruptie tegen te gaan. 
• Institutionele versterking van het Centrale Landsaccountantsdienst (CLAD) om haar rol als onafhankelijke controle-instantie effectiever te vervullen. o Vergroten van de middelen, personeelsomvang en expertise van de CLAD om  de effectiviteit van financiële controles te verbeteren. 

Economische groei en duurzame investeringen 

• Stimuleringsprogramma’s ontwikkelen voor lokale productie en exportgerichte sectoren. 
• Oprichten van een hernieuwbaar energie-investeringsfonds ter ondersteuning  van duurzame sectoren. 
• Uitbreiding van publiek-private samenwerkingen om innovatieve projecten en  start-ups te bevorderen.

Verbetering van overheidsbestuur en transparantie 

• De Wet Openbaarheid van Bestuur aannemen om overheidsinformatie  toegankelijker te maken voor de samenleving. 
• De Wet Digitale Overheid concipiëren, om efficiëntie in overheidsdienstverlening te vergroten en administratieve rompslomp te  verminderen. 
• Wetgeving aanpassen om toezichthouders zoals de Rekenkamer en de  Nationale Ombudsman te versterken. 
• Duidelijke handhavingsmechanismen implementeren om naleving van regels te waarborgen en machtsmisbruik te voorkomen. 

• Institutionele versterking van het Planbureau om: 
  • Beleidsadviezen te verbeteren. 
  • Trends en ontwikkelingen nauwkeuriger te monitoren. 
  • Strategische analyses te maken voor het lange termijn beleid van ons  land. 

Door deze maatregelen wordt het bestuur efficiënter, transparanter en beter in staat om  duurzame economische groei en rechtvaardigheid te bevorderen. 

Conclusie

Een stabiele economie is de sleutel tot welvaart en sociale vooruitgang. De NDP staat voor een financieel gezond Suriname waarin transparantie, innovatie en duurzame groei centraal staan.  Strategische hervormingen en gerichte investeringen dragen bij aan een stabiele economie die  meer mogelijkheden creëert voor een ieder. 

Met een verantwoord financieel beleid en een sterke focus op economische diversificatie zal Suriname zich ontwikkelen tot een zelfvoorzienend en welvarend land. De NDP heeft geen andere  keus dan samen met u ervoor te zorgen dat onze economie niet langer afhankelijk is van enkel  grondstoffen, maar gedreven wordt door innovatie, ondernemerschap en duurzame groei. 

Wat nu?

Een gezonde economie is essentieel voorsociale en nationale vooruitgang. De NDP richt zich op  schuldvermindering, belastinghervormingen en strategische investeringen die  werkgelegenheid en innovatie stimuleren. Transparantie en verantwoord financieel beleid  vormen de kern van deze aanpak. In Hoofdstuk 3: Duurzame economische groei en  diversificatie wordt besproken hoe Suriname minder afhankelijk kan worden van traditionele  sectoren en een bredere, stabiele economische basis kan vormen.

Suriname bevindt zich op een kantelpunt in zijn economische ontwikkeling. De ontdekking van  offshore oliebronnen opent nieuwe deuren, maar brengt ook grote uitdagingen met zich mee.  Hoewel natuurlijke hulpbronnen zoals olie en goud een essentiële pijler van de economie  blijven, erkent de NDP dat economische diversificatie noodzakelijk is voor duurzame groei,  financiële stabiliteit en werkgelegenheid. 

Onze toekomst mag niet afhangen van de volatiele grondstoffenmarkt. Daarom zet de NDP  zich in voor het versterken van de nationale productie door strategische investeringen in  sectoren zoals landbouw, visserij, bosbouw, toerisme, technologie en industrie. Door te focussen op innovatie en inclusiviteit wil de NDP de afhankelijkheid van grondstoffen export  verminderen en tegelijkertijd de sociale ongelijkheid aanpakken. Dit beleid moet niet alleen de  economie verbreden, maar ook sociale ongelijkheid verminderen door kansen te creëren voor ondernemers, kleine bedrijven en de werkende klasse. 

Voor Suriname is het belangrijk dat innovatie, duurzaamheid en lokaal ondernemerschap  centraal staan. Dit betekent dat wij onze natuurlijke en menselijke hulpbronnen optimaal  benutten, internationale samenwerking versterken en nieuwe economische mogelijkheden  verkennen die ons land minder kwetsbaar maken voor externe economische schommelingen. 

Belangrijke doelstellingen

Om duurzame economische groei en diversificatie te realiseren, richt de NDP zich op de  volgende doelstellingen: 

1. Stimuleren van duurzame economische groei 

• Het maximaliseren van natuurlijke hulpbronnen op een verantwoorde,  milieuvriendelijke manier. 
• Creëren van stabiele en goed betaalde banen in sectoren zoals landbouw, toerisme en  technologie. 
• Het introduceren van moderne productie processen om hogere volumes te halen en  veiliger te produceren. 
• Het implementeren van het beleid waarbij inkomsten worden gegenereerd door de  verkoop van carbon credits. Deze opbrengsten zullen wij inzetten om de nationale  economie te stabiliseren en duurzame ontwikkeling te bevorderen. Lokale  gemeenschappen zullen een deel van de inkomsten ontvangen, zodat zij direct  profiteren van het milieubeleid en zelf duurzame initiatieven kunnen ontwikkelen die  zowel hun welzijn als het milieu ten goede komen. 
• Investeren in infrastructuur en energievoorzieningen die economische groei  ondersteunen.

2. Diversifiëren van de economie 

• Ontwikkelen van exportgerichte productiesectoren die Suriname internationaal  concurrerend maken. 
• Bevorderen van innovatieve en niet-traditionele sectoren zoals technologie, data economie en de creatieve industrie. 

3. Versterken van lokaal ondernemerschap 

• Hervorming van bureaucratische processen met een focus op “Ease of Doing Business system”, met als doel om de administratieve doorlooptijden met 30% te verkorten  binnen 2 jaar. 
• Fonds voor kleine ondernemers en e-commerce: Verbetering van toegang tot kapitaal en digitale platforms, met als doel jaarlijks nieuwe ondernemers te financieren.
• Een zelfstandig centrum voor ondersteuning, advies, begeleiding en toegang tot  middelen ten behoeve van MKB en micro-ondernemers, met een doelstelling om  binnen 3 jaar 80% van de ondernemers te bereiken. 
• Creëren van een eerlijk en efficiënt systeem voor ondernemers, met een doel om de  belastingdruk aanzienlijk te verlagen voor kleine ondernemingen binnen 3 jaar.
• Speciale economische zones: Gericht op het stimuleren van sectorale groei, waarbij  binnen 3 jaar tenminste twee zones operationeel zijn. 
• Stimuleren van “local content”: Versterken van de rol van lokale bedrijven in de  economie, met als doel dat 30% van grote projecten binnen 5 jaar lokaal wordt uitgevoerd. 
• Ondernemers toegang geven tot patenten en merkregistraties, met als doel een stijging  van 25% in geregistreerde intellectuele eigendommen binnen 5 jaar. 
• Implementatie van keurmerken en ISO-certificering om de concurrentiepositie van  Surinaamse bedrijven te versterken, met een doelstelling dat binnen 3 jaar 25% van de  lokale productie gecertificeerd is. 

4. Bevorderen van inclusieve groei 

• Actieve participatie van jongeren en vrouwen in economische activiteiten aanmoedigen.
• Ondersteuning van rurale gemeenschappen door economische programma’s en gerichte  investeringen. 

Actuele problemen 

Actuele problemen

Om een robuust en duurzaam economisch beleid te ontwikkelen, moeten wij enkele  structurele problemen aanpakken: 

Afhankelijkheid van de mijnbouwsector 

• De economie is te gevoelig voor prijsschommelingen in goud en olie, wat leidt  tot financiële instabiliteit.

Beperkte economische diversificatie 

• Sectoren zoals landbouw, veeteelt, visserij, bosbouw, toerisme en  technologie krijgen onvoldoende beleidsmatige prioriteit en investeringen. 

Belemmeringen voor ondernemers 

• Moeilijke toegang tot financiering en beperkte technische ondersteuning  voor kleine bedrijven. 

Onvoldoende benutting van lokaal kader en talent 

• Werkgevers investeren te weinig in training en ontwikkeling van Surinaamse  arbeidskrachten. 

Dringende Actiepunten 

Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, presenteert de NDP een reeks urgente  maatregelen die de economie versterken en diversifiëren: 

1. Stimuleren van strategische sectoren 

• Landbouw: ontwikkelen van een nationaal landbouwprogramma gericht op voedselzekerheid, voedsel veiligheid, importvervanging en export. 
• Toerisme: bevorderen van ecotoerisme en cultureel erfgoed als kernpijlers van de  toerismesector. 
• Olie & Gas: implementeren van lokaal content beleid binnen de olie- en  gasindustrie om werkgelegenheid en lokale productie te stimuleren. 

2. Ondersteuning van ondernemers 

• Vergemakkelijken van toegang tot financiering en het aanbieden van technische  begeleiding aan startende bedrijven evenals afzet. 
• Organiseren van opleidingsprogramma’s en mentortrajecten voor kleine ondernemers  en jonge professionals. 

3. Verbeteren van infrastructuur en technologie 

• Moderniseren van transportnetwerken en energiesystemen om economische  activiteiten efficiënter te maken. 
• Investeren in digitale infrastructuur, zoals breedbandinternet en technologiehubs, ter  ondersteuning van innovatie en start-ups.

4. Bevorderen van inclusieve economische groei 

• Creëren van werkgelegenheidsprogramma’s gericht op jongeren en vrouwen,  vooral in sectoren met groeipotentieel. 
• Ondersteunen van gemeenschapsgerichte projecten zoals coöperatieven om  economische activiteit in rurale gebieden te stimuleren. 

5. Duurzame energie-investeringen 

• Uitbreiden van hernieuwbare energieprojecten, zoals zonne-energie en waterkracht, om  onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen. 
• Samenwerken met internationale financieringsorganisaties om groene technologieën in  Suriname te implementeren. 
• Opvoeren van energie capaciteit (waterkracht, zonne-energie, bio- energie) voor  huishoudens, industrieën en andere productie activiteiten. 

Beleidsmaatregelen 

Om de economische groei duurzaam en structureel te verbeteren, stelt de NDP de  volgende beleidsmaatregelen voor: 

1. Landbouw, veeteelt, bosbouw en visserij 

• Moderniseren van landbouwtechnieken en infrastructuur. 
• Investeren in apicultuur, aquacultuur en voedselverwerking voor binnenlandse  consumptie en export. 
• Visgronden beschermen 
• Verwerkingsindustrie 
• Waarborgen van traditionele landbouw technieken en beschermen bio diversiteit.
• Investeren in champignons/ paddenstoel kweek en pluimvee. 
• Opzetten van agrarische opleiding/ trainingen voor landbouwers en studenten.
• Stimuleren van organische/ biologische landbouw. 
• Watermanagement en irrigatiesystemen verbeteren om productiviteit te verhogen. 

2. Toerisme 

Duurzaam en hoogwaardig toerisme ontwikkelen 

• Suriname positioneren als een exclusieve toeristische bestemming, met een  focus op ecotoerisme en cultureel erfgoed, waarbij inkomsten uit de olie industrie bijdragen aan het versterken van de sector. 
• Toegankelijkheid en infrastructuur verbeteren om reiskosten te verlagen en de  aantrekkelijkheid van Suriname te vergroten.

Randvoorwaarden en toegankelijkheid verbeteren 

• Regelgeving moderniseren om investeringen in duurzame toeristische projecten te  vergemakkelijken. 
• Infrastructuur ontwikkelen voor eco-lodges, erfgoedsites en avontuurlijke routes in  het binnenland. 
• Stimuleringsmaatregelen invoeren voor binnenlandse luchtvaart en transport,  zodat afgelegen toeristische gebieden beter bereikbaar worden. 

Masterplan Toerisme 2025-2030 

• Opstellen van een Nationaal Masterplan Toerisme gericht op duurzame groei,  culturele integratie en economische diversificatie. 
• Creëren van investeringsstimulansen voor private sector, training van  professionals en digitalisering van de sector. 

Ethisch toerisme en duurzaam beheer 

• Ethische richtlijnen invoeren voor natuurbehoud en respectvolle interactie met  lokale gemeenschappen. 
• Maatschappelijk verantwoord toerisme bevorderen door milieuvriendelijke  accommodaties en duurzame excursies te stimuleren. 
• Streng toezicht en handhaving op exploitatie van erfgoedsites om misbruik en over  toerisme te voorkomen. 

3. Technologie en innovatie: de toekomst van Suriname 

• Technologiehubs oprichten om start-ups en digitale ondernemingen te  stimuleren en ondersteunen. 
• Breedbandinternet uitbreiden naar landelijke gebieden om digitale inclusie en  economische kansen te vergroten. 
• Investeren in smart technologieën, zoals e-governance, fintech en digitale  leerplatforms, om innovatie te versnellen. 

Duurzame energie: een groen en zelfvoorzienend Suriname 

• Groene energieprojecten actief bevorderen, met een focus op zonne- en  waterkracht als de ruggengraat van de energietransitie. 
• Wetgeving en fiscale voordelen implementeren om bedrijven en  huishoudens te stimuleren over te stappen op hernieuwbare energie. 
• Internationale samenwerkingen aangaan voor technologische kennis en  financiering van duurzame energieprojecten.

4. Ondersteunen van lokaal ondernemerschap: motor van de economie 

• Investeringssteun/Groei-incentives en belastingvoordelen bieden aan bedrijven  die Surinaamse producten en arbeidskrachten inzetten. 
• Training en begeleiding voor ondernemers om hun concurrentiepositie te  versterken en innovatie in hun sector te bevorderen. 
• Toegang tot microfinanciering en leningen verbeteren voor kleine en middelgrote  bedrijven om hun groei te ondersteunen. 

Conclusie

De NDP gelooft in een toekomst waarin de Surinaamse economie sterk, robuust en  toekomstgericht is. Door te investeren in strategische sectoren, lokale bedrijven te  ondersteunen en te zorgen voor een duurzame energievoorziening, ontwikkelen wij een  economie die minder afhankelijk is van grondstoffen en meer kansen biedt voor alle burgers. 

Door innovatie, technologie en ondernemerschap te stimuleren, willen wij Suriname  transformeren tot een economisch knooppunt in de regio. Dit is geen visie voor de verre  toekomst, maar een realistisch plan dat wij samen met het volk in de komende vijf jaar zullen  realiseren. 

Wat nu?

Om Suriname’s economie minder kwetsbaar te maken, zet de NDP in op diversificatie,  innovatie en het versterken van ondernemerschap. Dit vereist een strategische aanpak waarbij  lokale productie en exportgerichte sectoren worden gestimuleerd. In Hoofdstuk 4: Local Content Suriname en Surinamers Voorop wordt uitgewerkt hoe de NDP ervoor zorgt dat  Surinamers voorrang krijgen bij economische groei en buitenlandse investeringen; waarin wij  het belang van lokaal ondernemerschap en werkgelegenheid bespreken en hoe de NDP wil  garanderen dat Surinamers de eersten zijn die profiteren van onze natuurlijke rijkdommen en  economische groei.

Suriname heeft een rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen en een toegewijde, talentvolle  bevolking. Toch zien wij dat veel grote investeringen en economische activiteiten nog te weinig  ten goede komen aan onze eigen bedrijven en werkenden. De NDP gelooft dat economische  groei alleen duurzaam en eerlijk is wanneer de opbrengsten ervan ook daadwerkelijk in  Suriname blijven en bijdragen aan de ontwikkeling van onze burgers. 

Local Content is een cruciaal uitgangspunt voor de duurzame ontwikkeling van Suriname. Dit  betekent dat bij economische groei en investeringen de focus ligt op het versterken van de  lokale economie, het creëren van werkgelegenheid en het bevorderen van Surinaamse  ondernemingen. In sectoren zoals de olie- en gasindustrie, mijnbouw, landbouw en toerisme  wordt de voorkeur gegeven aan Surinaamse bedrijven, vakmensen en experts. Dit zorgt ervoor  dat de opbrengsten van deze sectoren direct bijdragen aan nationale welvaart, kennisoverdracht  en capaciteitsopbouw binnen het land. 

Een krachtig Local Content Beleid garandeert dat Surinamers niet alleen toekijken, maar  daadwerkelijk meedoen en profiteren. Dit vraagt om duidelijke wetgeving, goede  toezichtmechanismen en strategische investeringen in onze eigen bedrijven en  beroepsopleidingen. 

Belangrijke doelstellingen

Om te zorgen dat Surinamers altijd voorop staan, richt de NDP zich op de volgende doelen:

1. Wet- en regelgeving voor local content

• Vaststellen van een Local Content Wet, die zowel buitenlandse als lokale bedrijven  de wettelijke plicht oplegt om bij voorkeur Surinaamse werknemers in dienst te nemen en lokale bedrijven, leveranciers van goederen en dienstverleners te betrekken bij hun  activiteiten 
• Binnen vijf jaar minimaal 50% van de banen in de strategische sectoren laten  invullen door Surinamers. 
• Oprichten van een onafhankelijk Local Content Instituut dat toezicht houdt op de  naleving van deze wetgeving en ervoor moet zorgen dat binnen 5 jaar 60% van de  bedrijven voldoet aan de wettelijke vereisten. 

2. Versterking van Surinaamse bedrijven

• Financiële en technische ondersteuning bieden aan lokale ondernemers, zodat ze  kunnen concurreren met internationale bedrijven. 
• Investeringsprogramma’s ontwikkelen om binnen vier jaar 40% van de bedrijven te helpen om technologie gedreven processen te implementeren. 
• Samenwerkingen stimuleren tussen lokale bedrijven en buitenlandse investeerders voor  kennisoverdracht en innovatie.

3. Gericht opleiden voor banen in groeisectoren

• Jaarlijks minimaal 1000 mensen opleiden voor werk in snelgroeiende sectoren zoals  olie en gas, techniek, toerisme, ICT en duurzame energie. 
• Technische en beroepsgerichte opleidingen moderniseren en beter laten aansluiten op de vraag van de arbeidsmarkt. 
• Samenwerken met bedrijven en hogere opleidingsinstituten om stage- en  leerwerkplekken te garanderen. 

4. Regionale spreiding van investeringen

• Nieuwe industriële investeringen in de districten laten plaatsvinden.
• Lokale ondernemingen stimuleren omeconomische activiteiten buiten Paramaribo  op te zetten. 
• Infrastructuur en logistieke ondersteuning bieden voor bedrijven in de districten,  zodat zij kunnen groeien en concurreren. 

Actuele problemen

Hoewel Suriname rijk is aan talent en middelen, zijn er structurele belemmeringen die ons  verhinderen om optimaal te profiteren van economische groei. 

Buitenlandse bedrijven domineren de economie

• Veel grote projecten maken nauwelijks gebruik van Surinaamse arbeidskrachten en leveranciers. 

Beperkte wetgeving en toezicht

• Er is nog geen duidelijke wet die verplichtingen oplegt aan buitenlandse investeerders om Surinaamse bedrijven en werknemers te betrekken. 

Onvoldoende concurrentiekracht van lokale bedrijven

• Surinaamse bedrijven missen vaak de technologische en financiële middelen om grote contracten binnen te halen. 

Tekort aan gespecialiseerde arbeidskrachten

• Er zijn te weinig goed opgeleide vakmensen om de arbeidsmarktbehoefte in  sectoren als techniek en energie op te vangen. 

Dringende Actiepunten 

Om Local Content daadwerkelijk te laten werken, neemt de NDP de volgende concrete  stappen: 

1. Wetgeving en toezicht versterken

• Binnen het eerste jaar na verkiezing een Local Content Wet invoeren.
• Oprichten van een Local Content Toezichtorgaan dat samenwerkt met de private sector en vakbonden om naleving te garanderen. 

2. Surinaamse bedrijven ondersteunen en versterken

• Subsidies en belastingvoordelen invoeren voor bedrijven die investeren in technologie en kwaliteitsverbetering. 
• Actief beleid voeren om minimaal 70% van nieuwe investeringen direct impact te  laten hebben op lokale werkgelegenheid binnen vijf jaar. 
• Financiële instellingen stimuleren om leningen en investeringen voor lokale ondernemers toegankelijker te maken. 

3. Onderwijs en training aanpassen aan de markt

• Investeren in snelle en gerichte opleidingen voor beroepen met veel potentieel.
• Samenwerkingen met bedrijven opzetten om stage- en praktijkopleidingen te  vergroten. 
• Onderwijsinstellingen moderniseren en beter laten inspelen op de toekomstige  economische behoeften. 

4. Kansen eerlijk verdelen over heel Suriname

• Infrastructuur verbeteren in de districten om bedrijven te stimuleren zich daar te  vestigen. 
• Speciale economische zones creëren buiten Paramaribo met belastingvoordelen  voor ondernemers. 
• Bedrijvencentra en startup-hubs opzetten in de regio’s om ondernemerschap te  bevorderen.

Beleidsmaatregelen 

Om de Surinaamse economie sterker en rechtvaardiger te maken, zet de NDP de  volgende beleidsmaatregelen in: 

1. Juridisch en Beleidskader

• Local Content Wetgeving invoeren met verplichte Surinaamse deelname aan grote  projecten. 
• Instellen van strikte richtlijnen en sancties voor bedrijven die zich niet aan de regels  houden. 
• Regelmatig evalueren en aanpassen van de wetgeving om effectiviteit te  waarborgen. 

2. Ondersteuning voor Surinaamse bedrijven

• Innovatieprogramma’s lanceren voor bedrijven om hun productiviteit en efficiëntie  te verhogen. 
• Oprichten van een National Business Development Fund om ondernemers te  ondersteunen. 
• Voorrang geven aan Surinaamse bedrijven bij staatscontracten en overheidsprojecten. 

3. Regionale ontwikkeling en duurzame groei

• Een kleiner deel van nieuwe industriële investeringen laten plaatsvinden in de districten. 
• Verbeteren van transport en logistiek naar rurale gebieden om handel en  ondernemerschap te stimuleren. 
• Lokale ondernemingen actief betrekken bij duurzame energieprojecten en  agrarische ontwikkelingen. 

Conclusie

De toekomst van Suriname moet gestuwd zijn op de kracht van de eigen bevolking. Met een  gedegen Local Content beleid zorgt de NDP ervoor dat Surinamers voorop staan bij elke  investering en elk economisch project. 

Door een sterke wetgeving, gerichte ondersteuning voor lokale bedrijven en investeringen in  onderwijs en infrastructuur verzekeren wij een Suriname waarin economische groei direct  bijdraagt aan het welzijn en de welvaart van alle burgers. 

Onze grondstoffen, talenten en kansen moeten niet alleen ten goede komen aan buitenlandse  bedrijven, maar vooral aan de mensen die hier wonen, werken en bouwen aan de toekomst. 

De NDP maakt dit mogelijk. Suriname eerst, Surinamers voorop!

Wat nu?

Economische groei moet direct ten goede komen aan Surinamers. De NDP zal wetgeving  implementeren om lokale bedrijven en werknemers voorrang te geven bij grote projecten en  investeringen. Dit vraagt om gerichte scholing en ondersteuning voor ondernemerschap. In Hoofdstuk 5: Volksgezondheid – een gezonde samenleving als fundament voor vooruitgang wordt besproken hoe een gezond volk de basis vormt voor een productieve en  welvarende natie.

Gezondheid is een fundamenteel recht en een van de belangrijkste pijlers van een goed  functionerende samenleving. Zonder een gezond volk kan een land niet groeien, bloeien of zich  ontwikkelen. De NDP gelooft in een gezondheidszorgsysteem dat toegankelijk, betaalbaar en  van hoge kwaliteit is. Dit betekent een zorgstructuur waarin preventie centraal staat, medische  voorzieningen altijd beschikbaar zijn en niemand wordt uitgesloten van de zorg die hij of zij  nodig heeft. 

Suriname kampt momenteel met een crisisin de gezondheidszorg. Er is een tekort aan medische  hulpmiddelen, essentiële geneesmiddelen en de zorginfrastructuur is sterk vervallen. Voorts,  maakt het tekort aan artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals de situatie  zorgwekkender. Daarom zet de NDP zich in voor structurele hervormingen en investeringen  die zorgen voor een toekomstbestendig zorgsysteem waarin elke Surinamer met vertrouwen  een beroep kan doen op medische zorg. 

Belangrijke doelstellingen

De NDP stelt zich ten doel om de gezondheidszorg fundamenteel te verbeteren door:

1. Universele toegang tot kwalitatieve zorg 

• Basisgezondheidszorg toegankelijk en betaalbaar maken voor alle Surinamers,  ongeacht hun inkomen of woonplaats. 
• Uitbreiden van gezondheidsdiensten in rurale en binnenlandse gebieden door middel van mobiele klinieken en digitale zorgoplossingen en beter uitgeruste lokale medische  posten. 
• Herstel en modernisering van regionale en districtsziekenhuizen. 

2. Verbeterde gezondheidszorg: 

• Meer toegang tot basisgezondheidszorg en uitbreiding van huisartsenzorg.
• Investeringen in spoedeisende hulp en preventieve zorg. 

3. Versterking van preventieve zorg en volksgezondheid 

• Nationaal preventieprogramma ontwikkelen voor de bestrijding van chronische  ziekten, infectieziekten en pandemieën. 
• Gezondheidseducatie op scholen en in gemeenschappen uitbreiden om preventieve  gezondheidszorg te bevorderen. 
• Programma’s voor vaccinatie, moeder- en kindzorg en vroegtijdige ziektepreventie  versterken.

4. Verbeteren van zorgpersoneel en capaciteit 

• Opleiding, doorstroom en behoud van artsen, verpleegkundigen en specialisten  stimuleren. 
• Internationale samenwerking zoeken voor medische trainingen en kennisuitwisseling  en stageprogramma’s. 
• Werk- en leefomstandigheden verbeteren om de uitstroom van zorgprofessionals te  verminderen. 
• Extra aandacht voor human resources binnen de gezondheidszorg: specifieke  maatregelen om de uitstroom van zorgpersoneel verder terug te dringen en de werkdruk  te verminderen. 

5. Betaalbare geneesmiddelen en efficiënte zorgvoorzieningen 

• Nationale strategie voor lagere medicijnprijzen door eerlijke prijsregulering en  transparante inkoopprocessen. 
• Samenwerking aangaan met farmaceutische bedrijven en internationale organisaties  voor betaalbare en tijdig beschikbare medicatie. 
• Verbeteren van medische logistiek en bevoorrading om tekorten aan essentiële  geneesmiddelen en apparatuur te voorkomen. 

Actuele problemen in de gezondheidszorg 

De gezondheidssector kampt met ernstige problemen die directe aandacht vereisen: Onbetaalbare zorgkosten 

• Medische behandelingen, medicijnen en consulten zijn voor veel burgers onbetaalbaar geworden, waardoor essentiële zorg wordt uitgesteld of vermeden. 

Gebrek aan medische voorzieningen en personeel 

• Lange wachttijden, onvoldoende ziekenhuisbedden en een tekort aan gespecialiseerde zorgverleners zorgen voor overbelasting van het zorgsysteem. 

Inefficiënt beheer van zorginstellingen 

• Slecht financieel management, bureaucratie en beperkte transparante  controlemechanismen leiden tot verspilling van middelen. 

Slechte gezondheidsinfrastructuur in het binnenland 

• Veel dorpen en rurale gebieden hebben onvoldoende medische faciliteiten, wat leidt tot hoge sterftecijfers, vertraagde diagnoses en onnodige complicaties bij  ziekten. 

Beperkte focus op preventieve zorg 

• De meeste middelen worden besteed aan acute zorg in plaats van preventie, waardoor ziekten niet vroegtijdig worden voorkomen.

Dringende Actiepunten 

De NDP neemt concrete maatregelen om de gezondheidszorg structureel te verbeteren en  duurzaam te maken. 

Modernisering van de zorginfrastructuur 

• Renovatie en uitbreiding van ziekenhuizen, gezondheidscentra en poliklinieken in stad en district. 
• Investeren in digitale gezondheidszorg en “telemedicine” om medische diensten  sneller en toegankelijker te maken. 
• institutionele versterking van de Regionale Gezondheidsdienst (RGD) en Medische  Zending (MZ) om de zorgcapaciteit in het land te verbeteren  
• Oprichten van mobiele klinieken en gezondheidsposten in het binnenland.
• Betere samenwerking tussen RGD, MZ en andere zorginstellingen voor efficiëntere zorg in Suriname, vooral in het binnenland. 
• Introductie van missies voorspecialistische zorg op vaste tijden in het binnenland, al dan  niet in samenwerking met buitenlandse medische missies. 
• Verbeterde coördinatie tussen lokale zorgverleners, externe artsen en specialisten om  de zorg in afgelegen gebieden te waarborgen. 
• Verbetering van luchttransport per helikopter om zieken snel en efficiënt naar de  ziekenhuizen te vervoeren voor specialistische zorg. 
• Implementatie van een digitaal programma voor virtuele consultaties via videobellen,  zodat patiënten in het binnenland en verre gebieden eenvoudig toegang hebben tot  medische expertise op afstand. 
• Het introduceren van een centraal monitoring systeem om alle voorraden van alle  aangesloten apotheken in real time bij te houden om zodoende de clienten via een  webapplicatie beter te informeren. 
• Het volgproces van recept naar medicijn wordt volledig gedigitaliseerd omde wachttijd te verkorten en de beschikbaarheid beter in kaart te brengen.  

Betaalbare en transparante zorgvoorzieningen 

• Subsidies en verzekeringen uitbreiden om zorgkosten te verlagen voor lage  inkomensgroepen. 
• Striktere controle op de prijzen van geneesmiddelen en medische behandelingen  door middel van regelgeving en onderhandelingen met farmaceutische bedrijven.
• Efficiënte distributie en opslag van medicijnen door een nationaal farmaceutisch  beheerssysteem op te zetten. 
• Kostenbeheersing in de gezondheidszorg door publieke-private samenwerkingen  stimuleren om zorg betaalbaar te houden. 
• Efficiënter beheer van ziekenhuisuitgaven en medische import.

Versterken van de zorgcapaciteit en opleiding van medisch personeel 

• Uitbreiden van opleidingsmogelijkheden voor artsen, verpleegkundigen en  specialisten. 
• Samenwerken met universiteiten en medische instituten voor training en  specialisatieprogramma’s. 
• Invoeren van stimuleringsmaatregelen en betere arbeidsvoorwaarden om medisch personeel in Suriname te behouden. 
• Het verruimen van de numerus fixus voor specifieke medische beroepen (artsen) om te  voldoen aan de groeiende vraag naar gezondheidszorgprofessionals in Suriname.
• Het verbeteren van de opleidingscapaciteit door samenwerking met regionale en  internationale onderwijsinstellingen om de kwaliteit van de medische opleidingen te  waarborgen. 
• Uitbreiding van specialistische medische opleidingen, zodat er voldoende gekwalificeerd personeel is om in specifieke medische vakgebieden te werken.
• Samenwerking met de buurlanden en het Caraibisch gebied op medisch gebied moet  ook in dit kader worden bekeken 

Nationale volksgezondheidsprogramma’s uitbreiden 

• Grootschalige bewustwordingscampagnes tegen diabetes, obesitas, hart- en  vaatziekten en infectieziekten. 
• Herintroduceren van schoolgezondheidszorg en tandheelkundige zorg voor  kinderen. 
• Implementeren van nationale voedings- en bewegingsprogramma’s om een gezonde levensstijl te stimuleren. 

Beleidsmaatregelen 

Om deze hervormingen succesvol uit te voeren, zal de NDP de volgende  beleidsmaatregelen implementeren: 

• Gezondheidszorg transparanter maken door verbeterde administratie, digitale  patiëntendossiers en onafhankelijke audits van zorginstellingen. 
• Vernieuwing van de Wet Volksgezondheid om zorginstellingen en medische  professionals beter te reguleren en het toezicht te versterken. 
• Duurzame financiering door samenwerking met internationale donoren en  publieke-private partnerschappen. 
• Gezondheidsinnovatie stimuleren door gebruik van digitale zorgplatforms en  “telemedicine”, vooral voor afgelegen gebieden. 
• Internationale samenwerking versterken voor kennisuitwisseling en medische  technologieoverdracht.

Conclusie

De NDP zet zich in voor een gezond, sterk en toekomstbestendig zorgsysteem waarin iedere  Surinamer een gelijke toegang heeft tot kwalitatieve en betaalbare gezondheidszorg. Door preventie te versterken, medische faciliteiten uit te breiden en de zorg efficiënter te organiseren,  bouwen wij samen aan een gezondere samenleving. 

Een gezond Suriname is een sterker Suriname! 

Wat nu?

De NDP streeft naar een sterke, toegankelijke gezondheidszorg waarin preventie, moderne infrastructuur en betaalbare zorg centraal staan. Door te investeren in medische voorzieningen  en volksgezondheid wordt de levenskwaliteit van alle burgers verbeterd. In Hoofdstuk 6:  Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn wordt ingegaan op hoe sociale zekerheid en  werkgelegenheid hand in hand gaan met nationale vooruitgang.

De NDP gelooft in een Suriname waarin iedereen de kans krijgt om een waardig leven op te  bouwen, ongeacht hun achtergrond, sociale status of woonplaats. Sociale ontwikkeling  betekent méér dan alleen economische groei. Het betekent investeren in mensen – in hun  welzijn, hun kansen en hun toekomst. Een rechtvaardige samenleving wordt niet alleen  gebouwd op welvaart, maar ook op sterke sociale structuren waarin niemand wordt  achtergelaten. 

Onze aanpak richt zich op het versterken van de gezondheidszorg, het scheppen van  werkgelegenheid, het garanderen van fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en het toegankelijk  maken van betaalbare huisvesting. Dit beleid biedt concrete oplossingen voor  armoedebestrijding, sociale bescherming en kansen voor de meest kwetsbare groepen in onze  samenleving. 

Door slim beleid en strategische investeringen zorgen wij ervoor dat sociale ontwikkeling hand  in hand gaat met economische vooruitgang. Iedereen moet de kans krijgen om bij te dragen aan  de groei en toekomst van Suriname. 

Belangrijke doelstellingen

De NDP zet zich in voor de verbetering van de levenskwaliteit van alle Surinamers en richt  zich op de volgende speerpunten: 

1. Betaalbare en toegankelijke huisvesting 

• Garanderen dat elke Surinamer toegang heeft tot betaalbare en kwalitatieve  woningen. 
• Sociale woningbouw stimuleren voor jonge gezinnen, ouderen en mensen met een  beperking. 
• Transparantie en eerlijke toewijzing van percelen en woonruimten via een nationaal  woningregister. 
• Heractiveren van het Nationaal Woningbouwfonds en invoeren van wetgeving  voor woningbouwcorporaties en bewonersverenigingen. 

2. Versterking van sociale zekerheid en basisvoorzieningen 

• Oprichten van een Nationaal Sociaal Beschermingsprogramma om kwetsbare  groepen structureel te ondersteunen. 
• Zorgen voor eerlijk verdeelde sociale uitkeringen, zonder politieke inmenging of  corruptie. 
• Elk district toegang geven tot schoon drinkwater, elektriciteit en basisgezondheidszorg. 
• Inzetten op gemeenschapsprojecten en buurtcentra om sociale cohesie te  bevorderen.

3. Duurzame werkgelegenheid en arbeidsrechten 

• Creëren van duurzame en fatsoenlijke banen in landbouw, bouw, ICT en industrie. 
• Verdere voortzetting van een Decent Work Programma om werkzekerheid,  veiligheid en fatsoenlijke lonen te garanderen. 
• Sociale dialoog versterken tussen overheid, vakbonden en werkgevers om  werkzekerheid te bevorderen. 
• Arbeidswetgeving moderniseren om werknemers beter te beschermen en werkloosheid te verlagen. 
• Hervormen van sociale programma’s geconcentreerd op  werkgelegenheidsprojecten 

4. Ondersteuning van gezinnen en gemeenschappen 

• Kinderbescherming versterken door opvoedingsondersteuning en preventieve  jeugdzorg. 
• Oprichten van opvangcentra voor kwetsbare groepen, zoals alleenstaande moeders en senioren. 
• Sociale participatie bevorderen door buurtverenigingen en maatschappelijke initiatieven te ondersteunen. 
• Het opzetten van opvangcentra voor vrouwen en jeugdigen die slachtoffer zijn van  huiselijk geweld en mishandeling.  
• Garantie van onderdak, maar ook juridische, psychologische en medische zorg voor  vrouwen en jeugdigen.  
• Samenwerking met lokale gemeenschappen en organisaties om bewustzijn en opvang  te creëren en slachtoffers van geweld toegang te geven tot de nodige middelen en  hulp. 

5. Efficiëntere sociale voorzieningen 

• Centraal Sociaal Nummer (CSN) invoeren: een uniek identificatienummer koppelen aan alle overheidsdatabases voor een transparante en eerlijke verdeling van  sociale voorzieningen. 
• Digitale registratie en monitoring: een webapplicatie ontwikkelen om onjuistheden  en dubbele registraties te voorkomen. 
• Snellere en efficiëntere uitkering van sociale voordelen: voorkomen van misbruik  en garanderen dat de juiste personen tijdig de juiste ondersteuning ontvangen. 

6. Inclusie en ondersteuning van mensen met een beperking 

• Toegang tot zorg en hulpmiddelen (zoals fysiotherapie, logopedie en  mobiliteitsmiddelen) verbeteren; 
• Stimuleren van arbeidsparticipatie voor personen met een beperking. – Overheidsbeleid moet bijdragen aan een inclusieve samenleving waarin mensen met  een beperking gelijke kansen krijgen in werk en sociale activiteiten.

Actuele problemen

De sociale sector in Suriname staat onder druk. Veel burgers hebben onvoldoende toegang tot  basisvoorzieningen en worden geconfronteerd met onzekerheid op de arbeidsmarkt. De  volgende problemen vragen om onmiddellijke aandacht: 

Huisvestingscrisis 

• Er is een tekort aan betaalbare woningen, en veel woon gebieden kampen met slechte  infrastructuur. 

Sociaal beleid is gefragmenteerd en inefficiënt 

• De bestaande sociale programma’s zijn onsamenhangend en bereiken niet altijd de doelgroep. 

Toename werkloosheid 

• Jongeren, vrouwen en laagopgeleiden vinden moeilijk een stabiele baan. Gebrekkige bescherming van kwetsbare groepen 
• Senioren, mensen met een beperking en alleenstaande ouders ontvangen onvoldoende  ondersteuning. 

Dringende actiepunten

De NDP neemt concrete maatregelen om de sociale zekerheid, werkgelegenheid en  huisvesting te verbeteren: 

1. Nationaal Huisvestingsplan 2025-2030 uitvoeren 

• Stimuleren van betaalbare woningbouwprojecten via publiek private  samenwerkingen. 
• Strenge toezicht op de naleving van de wettelijke bepalingen betrekking hebbende op  de toewijzing en bouwkwaliteit van woningen om corruptie en wanbeheer te  voorkomen. 
• Herziening van het gronduitgiftebeleid om transparantie en eerlijkheid te  garanderen. 

2. Uitbreiding van sociale zekerheid en gemeenschapsprogramma’s 

• Oprichten van regionale sociale dienstencentra voor toegankelijkere sociale  hulpverlening. 
• Transparant subsidiestelsel ontwikkelen voor behoeftigen. 
• Het aansluiten van opvanginstellingen voor kinderen en senioren op een sociale voorzieningen webapplicatie voor het ontvangen van maandelijkse financiële  voorzieningen. 
• Samenwerking met het bedrijfsleven om sociale investeringen en  werkgelegenheidsprogramma’s te stimuleren.

3. Modernisering van arbeidswetgeving en werkgelegenheidsprogramma’s 

• Wetgeving Local Content versterken om binnenlandse werkgelegenheid te  beschermen. 
• Introductie van fiscale voordelen voor bedrijven die investeren in duurzame  werkgelegenheid. 
• Hervorming van de arbeidsinspectie om werkplekveiligheid en fatsoenlijke  arbeidsvoorwaarden te handhaven. 

4. Versterking van sociale zorg en kinderbescherming. 

• Investeren in jeugd- en kinderbeschermingsprogramma’s. 
• Uitbreiding van crisisopvangcentra en sociale begeleiding voor kwetsbare groepen.
• Opzetten van zorgprogramma’s ter ondersteuning van senioren. 
• Betere sociale voorzieningen en bescherming voor de kwetsbare groepen 

Beleidsmaatregelen

De NDP zet zich in voor structurele verbeteringen binnen de sociale sector en gaat uit van  de volgende beleidsmaatregelen: 

• Nationaal Woningbouwfonds uitbreiden om sociale huisvesting te stimuleren en  eerlijke toegang tot woningen te garanderen. 
• Arbeidsmarkthervormingen doorvoeren, gericht op betere lonen, fatsoenlijke  werkplekken en bescherming van werknemers en werkgevers. 
• Sociaal beleid hervormen en decentraliseren, zodat gemeenschappen meer  zeggenschap krijgen over hun welzijnsprogramma’s. 
• Lokale sociale projecten ondersteunen, waaronder buurtcentra,  vrijwilligersorganisaties en coöperaties. 

Conclusie

Een rechtvaardige samenleving is er één waarin iedereen een dak boven het hoofd heeft, toegang heeft tot fatsoenlijke gezondheidszorg, en de kans krijgt om een stabiel inkomen te verdienen. De NDP zet zich in voor sociale rechtvaardigheid, een sterke arbeidsmarkt en een toekomst  waarin alle burgers kunnen groeien en bijdragen aan een sterker Suriname. 

Met een goed doordacht huisvestingsbeleid, een toegankelijke gezondheidszorg en een  versterkte sociale zekerheid en moderne arbeidsregels bouwen wij samen aan een Suriname  waarin niemand wordt achtergelaten. 

Een sterke samenleving begint bij gelijke kansen voor iedereen!

Wat nu?

Een rechtvaardige samenleving biedt alle burgers eerlijke kansen op werk, huisvesting en  sociale bescherming. De NDP richt zich op armoedebestrijding, fatsoenlijke  arbeidsomstandigheden en inclusieve sociale voorzieningen. In Hoofdstuk 7: Onderwijs en  Technologie – De sleutel tot vooruitgang wordt belicht hoe modern onderwijs

Onderwijs is de basis van vooruitgang en het fundament van elke samenleving. Een land kan pas echt groeien als zijn burgers de juiste kennis, vaardigheden en kansen krijgen. Suriname  heeft een jonge bevolking met enorme potentie, maar het huidige onderwijssysteem sluit niet  aan op de behoeften van de moderne arbeidsmarkt en de uitdagingen van de toekomst. 

De NDP is vastberaden om een onderwijssysteem te ontwikkelen waarin elk kind en elke  jongere gelijke kansen krijgt. Dit betekent investeren in digitale innovatie, praktische  vaardigheden en beter onderwijs voor iedereen. Door technologische ontwikkelingen te  omarmen en het onderwijssysteem te moderniseren, maken wij Surinaamse jongeren klaar voor  de banen van morgen. 

Belangrijke doelstellingen

De NDP streeft naar een onderwijsbeleid dat gericht is op groei, innovatie en  toegankelijkheid voor iedereen. 

1. Modernisering van het onderwijs 

• Actualiseren van curricula met focus op wetenschap, technologie, engineering en  wiskunde (STEM). 
• Integratie van digitale tools en technologie in het onderwijsproces. 
• Oprichting van digitale leerplatformen voor studenten en docenten. 

2. Verbetering van toegankelijkheid en gelijke kansen 

• Onderwijs uitbreiden naar afgelegen gebieden via e-learning en hybride  onderwijssystemen. 
• Financiële belemmeringen verlagen door subsidies en studiefinanciering.
• Verbeteren van schoolfaciliteiten in alle districten en het binnenland. 

3. Verbinding tussen onderwijs en arbeidsmarkt 

• Opleidingen afstemmen op economische behoeften en groeiende sectoren.
• Beroeps- en technisch onderwijs versterken om werkgelegenheidte stimuleren.
• Meer stages en leerwerktrajecten in samenwerking met het bedrijfsleven. 

4. Bevordering van innovatie en onderzoek 

• Investeren in wetenschappelijk onderzoek en technologische innovatie.
• Samenwerkingen aangaan met regionale en internationale onderwijsinstellingen en  universiteiten. 
• Ondersteuning van jonge ondernemers en start-ups in de technologiesector.

Actuele problemen in het onderwijs 

Ondanks het belang van goed onderwijs kampt Suriname met structurele problemen die het  leerproces bemoeilijken: 

Verouderde onderwijsmethoden en curricula

• De huidige lesprogramma’s sluiten niet aan op de eisen van een moderne  economie en digitale wereld. 

Beperkte toegang tot technologie en digitale middelen

• Veel scholen hebben onvoldoende ICT-faciliteiten en internetverbinding. Kwaliteitsproblemen in beroeps- en technisch onderwijs 
• Er is een tekort aan middelen en gekwalificeerd personeel in technische  vakken. 

Beperkte investeringen in innovatie en onderzoek

• Onderwijsinstellingen krijgen onvoldoende middelen om innovatie te  bevorderen. 

Dringende actiepunten

De NDP zal concrete maatregelen nemen om deze uitdagingen aan te pakken en een  toekomstbestendig onderwijssysteem te realiseren. 

Digitalisering en innovatie in het onderwijs

• Invoering van ICT-gebaseerd-leren op alle scholen, inclusief toegang tot  computers en internet. 
• Ontwikkeling van digitale leerplatformen voor beter en flexibeler onderwijs.
• Trainen van docenten in digitale didactiek en moderne onderwijsmethoden. 

Toegankelijkheid en onderwijskwaliteit verbeteren

• Renovatie en uitbreiding van schoolgebouwen en faciliteiten, vooral in rurale  gebieden. 
• Gratis schoolboeken en lesmateriaal voor kansarme leerlingen. 
• Opleidingsprogramma’s voor bijscholing en professionalisering van docenten.

Technisch en beroepsgericht onderwijs versterken

• Samenwerking met bedrijven en industrieën om leerwerktrajecten en stages aan te  bieden. 
• Oprichting van vakscholen en gespecialiseerde trainingscentra voor jongeren en  volwassenen. 
• Praktijkgerichte opleidingen in technologie, bouw, energie en andere groeisectoren. Ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek en innovatie 
• Meer investeren in nationale universiteiten en onderzoekscentra. 
• Beurzen en subsidies voor studenten en onderzoekers die bijdragen aan  technologische vooruitgang. 
• Samenwerkingen met internationale kennisinstellingen om innovatie en ontwikkeling  te stimuleren. 

Beleidsmaatregelen

Om deze hervormingen door te voeren, zal de NDP de volgende beleidsmaatregelen implementeren: 

• Gratis en toegankelijk onderwijs voor alle kinderen, van basisschool tot  middelbare school. 
• Modernisering van wetgeving om het onderwijs flexibeler en efficiënter te maken. 
• Betere arbeidsvoorwaarden en salarissen voor docenten om kwaliteit te  garanderen. 
• Internationale samenwerking aangaan met topuniversiteiten voor kennisuitwisseling  en opleidingen. 
• Onderwijs koppelen aan nationale ontwikkelingsdoelen om jongeren klaar te  stomen voor de arbeidsmarkt. 
• Digitalisering van het onderwijssysteem: 
  • Centrale onderwijsdatabase invoeren: een systeem waarin de studieloopbaan van leerlingen wordt bijgehouden, inclusief behaalde resultaten, voortgang en diploma’s. 
  • Efficiënte opslag en verstrekking van onderwijsgegevens: inzicht bieden in  prestaties en ontwikkelingen binnen het onderwijs. 
  • Gestroomlijnde gegevensuitwisseling: verbeterde samenwerking tussen  scholen en onderwijsinstellingen door digitale toegang tot relevante informatie. o Vereenvoudiging van administratieve processen: digitalisering vermindert  bureaucratie en versnelt de verwerking van documenten. 
  • Online inschrijving en betalingen mogelijk maken: studenten kunnen zich  digitaal inschrijven en schoolgelden op alle niveaus eenvoudig en veilig  betalen.

Conclusie

De NDP zet zich in voor een modern, inclusief en toekomstgericht onderwijssysteem dat wordt  ondersteund door technologische innovatie en eerlijke kansen voor iedereen. Door gerichte  investeringen in digitalisering, praktijkgericht onderwijs en wetenschappelijk onderzoek wordt  onderwijs niet alleen toegankelijk voor iedereen, maar ook een drijvende kracht achter  nationale vooruitgang en economische groei. Investeren in onderwijs is investeren in de toekomst van Suriname. 

Wat nu?

Onderwijs is de basis voor vooruitgang. De NDP zet zich in voor een modern en inclusief  onderwijssysteem dat jongeren voorbereidt op de arbeidsmarkt van de toekomst. Door te  investeren in technologische innovatie en praktijkgericht onderwijs, creëren wij kansen voor  duurzame groei. In Hoofdstuk 8: Infrastructuur, Transport en Energie wordt besproken  hoe een sterke infrastructuur en betrouwbare energievoorziening bijdragen aan nationale  ontwikkeling.

Infrastructuur, transport en energie vormen de basis voor economische groei en sociale  vooruitgang. De NDP streeft naar een volledig geïntegreerd en duurzaam systeem dat  stedelijke en landelijke gebieden verbindt, internationale connectiviteit versterkt en  energie-efficiëntie bevordert. Innovatieve technologieën en milieuvriendelijke oplossingen  staan centraal in deze hervormingen. 

Een moderne infrastructuur is cruciaal voor een bloeiende economie. Wegen, bruggen,  havens, luchthavens en een goed functionerend transportsysteem stimuleren handel, investeringen en de mobiliteit van onze burgers. De NDP zet zich in voor de ontwikkeling  van toekomstbestendige en duurzame infrastructuur die niet alleen economische groei  ondersteunt, maar ook innovatie en efficiënt gebruik van energie bevordert. 

Daarnaast vraagt de toekomst om een transitie naar duurzame energie. Suriname beschikt  over een enorm potentieel op het gebied van zonne- en waterkrachtenergie. Wij zetten ons  in voor strategische investeringen in hernieuwbare energie, met als doel een duurzame en  milieuvriendelijke toekomst te garanderen en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te  verminderen. 

Ook de koppeling tussen huisvesting en ruimtelijke ordening speelt een belangrijke rol in  duurzame ontwikkeling. Wij willen investeren in geïntegreerde woon- en werkgebieden die zowel sociaal, economisch als ecologisch verantwoord zijn. Door efficiënte stedenbouw en  doordachte ruimtelijke planning wordt ons land klaargestoomd voor een duurzame en  innovatieve toekomst. 

Met een toekomstgericht infrastructuurbeleid werken wij aan een milieuvriendelijk land. 

Belangrijke doelstellingen

1. Modernisering van infrastructuur

• Uitbreiden, moderniseren en renoveren van wegen, bruggen en (lucht)havens  voor een vlottere en veiligere mobiliteit. 
• Gebruikmaken van slimme technologieën en duurzame materialen bij bouw- en  renovatieprojecten. 
• Verbeteren van de infrastructuur in rurale en achtergestelde gebieden. 
• Toekomstbestendig maken van transport en energievoorziening door  innovatieve technologieën te implementeren.

2. Duurzaam transport en energiegebruik

• Onderzoeken, plannen en uitzetten van strategische transportmiddelen en lijnen.
• Toegankelijk, efficiënt en betaalbaar maken van openbaar vervoer.
• Uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen, met als doel onze energievoorziening uit zonne-, en waterkracht te halen. 
• Stimuleren van energiebesparing en efficiënt gebruik van energie in transport  en infrastructuur. 

3. Internationale connectiviteit en logistiek

• Optimaliseren van havens en luchthavens om internationale handel en toerisme  te bevorderen. 
• Moderniseren van douane- en grensprocessen om logistiek sneller en efficiënter  te maken. 
• Creëren van economische knooppunten in strategische districten, zodat niet alle  handel en bedrijvigheid zich concentreert in Paramaribo. 
• Faciliteren van toegang tot internationale markten en handelsroutes door strategische transport- en energieprojecten. 

4. Duurzame woonontwikkeling

• Creëren van leefbare woongebieden die aansluiten bij de behoeften van de  gemeenschap. 
• Waarborgen van milieu-, sociaal- en maatschappelijk verantwoorde  woonontwikkeling. 
• Verbeteren van infrastructuur in woongebieden, zoals wegen, elektriciteit en  water. 

Actuele problemen

1. Verouderde infrastructuur en energievoorzieningen

• Wegen, en (lucht)havens voldoen niet aan moderne standaarden. 
• Energievoorzieningen zijn inefficiënt en sterk afhankelijk van fossiele  brandstoffen. 
• De energievraag neemt toe, terwijl het huidige systeem niet adequaat meer is.
• Het binnenland heeft een beperkte energievoorziening, wat de ontwikkeling remt. 

2. Gebrek aan coördinatie en regulering

• Geen geïntegreerd plan voor infrastructuur, transport en energiebeheer.

3. Gebrekkige planning van woonontwikkeling

• Verouderde infrastructuur in woonwijken. 
• Ongelijke toegang tot basisvoorzieningen gebieden in het land. 
• Gebrek aan strategische planning bij nieuwe woonprojecten en  stadsuitbreidingen. 

Dringende actiepunten

1. Uitbreiding en verbetering van infrastructuur

• 300 km nieuwe wegen aanleggen binnen 5 jaar, vooral in rurale gebieden. 
• Renovatie van bruggen en aanleg van nieuwe verbindingen tussen  districten. 
• Modernisering van luchthavens en betere faciliteiten voor binnenlandse en internationale vluchten. 
• Renovatie van wegen en havens; ontwikkeling van nieuwe infrastructuur in achtergestelde gebieden. 
• Verbetering van energie-infrastructuur door investeringen in netwerken en hernieuwbare energievoorziening. 

2. Hernieuwbare energie en duurzaam transport

• Investeren in zonne- en waterkrachtcentrales om duurzame  energieproductie te stimuleren. 
• Plaatsen van laadstations voor elektrische voertuigen. 
• Vernieuwing van het openbaar vervoer, met milieu vriendelijke bussen en  efficiëntere routes. 
• Voorbereiden en installeren van laadstations voor elektrische voertuigen.
• Duurzame automatisering van transport om efficiëntie te verhogen.

3. Efficiënte haven- en luchthaveninfrastructuur

• Uitbreiding en digitalisering van havens om de import- en export te  stimuleren. 
• Versnellen van grens- en douaneprocessen om internationale handel  aantrekkelijker te maken. 
• Investeren in logistieke hubs, zodat Suriname een knooppunt wordt voor  handel in de regio. 

4. Coördinatie en regulering verbeteren

• Instellen centraal orgaan verantwoordelijk is voor het beheer, de regulering  en de ontwikkeling van alle vormen van transport. 
• Overlegorgaan opzetten voor geïntegreerde beleid voor energie en  transport.

5. Evaluatie en aanpassing steden- en woningplanning

• Ontwikkeling van stedelijke en rurale regio’s met geïntegreerde woon- en  werkfuncties. 
• Lokale gemeenschappen betrekken bij ontwerp, planning en uitvoering van  woonprojecten (burgerparticipatie). 
• Toezicht op handhaving milieunormen bij de bouw van woningen. 

Beleidsmaatregelen

1. Transport

• Landtransport: 
  • Nationale autoriteit voor openbaar vervoer instellen met aandacht  voor modernisering. 
  • Verbeteren van verkeersveiligheid door modernisering van controle en regelapparatuur en indien nodig wetgeving aan te passen. 
• Watertransport: 
  • Uitbreiding en modernisering van havens, evenals het vergroten van de bevaarbaarheid van rivieren. 
  • Ondersteuning van particulier riviertransport voor efficiënter goederenvervoer. 
• Luchttransport:
  • Optimaliseren van binnenlandse vluchten en modernisering van  luchthavens. 
  • Uitbreiding van de vliegverbindingen met Suriname. 

2. Energie

• Invoering van een strategisch energiebeleid met zonne-, waterkracht en  andere projecten. 
• Implementatie van wetgeving om de overgang naar hernieuwbare energie te  versnellen. 
• Financiële stimulans voor bedrijven en particulieren die investeren in  energie-efficiënte oplossingen. 

3. Internationale connectiviteit

• Verbetering van logistieke hubs en douaneprocessen. 
• Ontwikkeling van een Deepwater Port Licensing Program om exportgerichte handel te bevorderen.

4. Woning en stedenplanning

• Overheidsprojecten lanceren om infrastructuur in woongebieden te verbeteren. 
• Samenwerken met internationale partners voor innovatieve woonoplossingen. 
• Naleving van ruimtelijke ordeningswetten. 

Duurzaamheid en innovatie 

• Efficiënte infrastructuur: digitale platforms voor realtime monitoring van wegen, bruggen en energienetwerken. 
• Milieuvriendelijk transport: promoten van elektrische voertuigen, openbaar vervoer en fietsinfrastructuur. 
• Hernieuwbare energie: integratie van zonne- en waterkracht in transport- en  energievoorzieningen. 

Conclusie

De NDP werkt actief aan een toekomst waarin infrastructuur en energievoorziening direct  bijdragen aan economische groei, efficiënte mobiliteit en een duurzame, schonere  leefomgeving. 

Doorte investeren in nieuwe wegen, duurzame energie en modern transport, bouwen wij aan  een land waarin iedereen toegang heeft tot betrouwbare en efficiënte voorzieningen. Dit zal  niet alleen het dagelijks leven van burgers verbeteren, maar ook de economie stimuleren,  werkgelegenheid creëren en internationale handel versterken. 

Een goed verbonden Suriname is een succesvol Suriname. 

Wat nu?

Wil je weten hoe de NDP deze plannen gaat realiseren? Lees verder in Hoofdstuk 9:  Ruimtelijke Ordening en Regionale Ontwikkeling!

De ontwikkeling van Suriname mag niet beperkt blijven tot Paramaribo. Elk district heeft  unieke kansen en groeipotentieel en het is de taak van de overheid om die volledig te benutten.  Een goed gepland ruimtelijk beleid zorgt ervoor dat steden en dorpen evenwichtig kunnen  groeien, met aandacht voor economische kansen, leefbaarheid en duurzame ontwikkeling. 

De NDP streeft naar een land waarin welvaart en mogelijkheden eerlijk worden verdeeld  en waar elk district de kans krijgt om te bloeien. Door gerichte investeringen in infrastructuur,  transport en technologie stimuleren wij decentrale groei en versterken wij de lokale  economieën. 

Belangrijke doelstellingen

1. Stimuleren van evenwichtige regionale ontwikkeling 

• Creëren van economische hubs in de districten om werkgelegenheid en ondernemerschap te bevorderen. 
• Verbeteren van basisvoorzieningen zoals scholen, ziekenhuizen en  nutsvoorzieningen in afgelegen gebieden. 
• Stimuleren van duurzame woningbouw en stadsplanning om ongecontroleerde  verstedelijking te voorkomen. 

2. Efficiënter en duurzamer grondgebruik 

• Herzien van het gronduitgiftebeleid om transparantie en eerlijke verdeling te garanderen. 
• Ontwikkelen van een nationale database voor grondbeheer, zodat percelen  optimaal worden benut. 
• Beschermen van natuurgebieden en zorgen voor een evenwichtige verdeling tussen  landbouw, bebouwing en ecologie. 

3. Betere regionale infrastructuur en verbindingen 

• Verbeteren van wegen en transportmogelijkheden tussen de districten.
• Stimuleren van lokale productieketens, zodat dorpen en districten zelfvoorzienend  worden. 
• Creëren van economische corridors langs belangrijke handelsroutes, om  bedrijvigheid en toerisme te bevorderen. 

4. Invoering van de Wet Ruimtelijke Ordening en Duurzame Ontwikkeling

• Ontwikkelen en implementeren van de Wet Ruimtelijke Ordening om de ruimtelijke  ontwikkeling van Suriname in goede banen te leiden. 
• Vaststellen van duidelijke richtlijnen voor de verdeling van woon-, werk- en  recreatiegebieden, met aandacht voor duurzaamheid en leefbaarheid. 
• Bevorderen van geïntegreerde stads- en dorpsplanning, waarbij infrastructuur,  natuurbehoud en economische groei in balans blijven.

Actuele problemen

• Onevenwichtige ontwikkeling, waarbij de meeste economische activiteit en  voorzieningen zich concentreren in Paramaribo. 
• Gebrek aan transparantie in gronduitgifte, wat leidt tot ongelijkheid en  speculatie. 
• Ongecontroleerde verstedelijking, met als gevolg overbelasting van infrastructuur en  slechte leefomstandigheden. 
• Beperkte economische activiteiten buiten Paramaribo, waardoor veel jongeren  wegtrekken naar de stad op zoek naar werk. 
• Onvoldoende bescherming van natuurgebieden en landbouwgrond, waardoor  duurzame ontwikkeling in gevaar komt. 

Dringende actiepunten

1. Eerlijke en transparante gronduitgifte 

• Oprichten van een digitaal nationaal register voor grondbeheer, toegankelijk voor  alle burgers. 
• Herverdeling van ongebruikte of verkeerd toegewezen gronden, zodat zij  productief worden ingezet. 
• Invoeren van strengere wetgeving tegen speculatie en corruptie in de  grondsector. 

2. Betere stadsplanning en ruimtelijke ordening 

• Ontwikkelen van een masterplan voor duurzame stadsontwikkeling in Paramaribo en  de districten. 
• Bevorderen van duurzame woningbouw, met voldoende groene ruimte en  energiezuinige voorzieningen. 
• Reguleren van bouwactiviteiten, zodat ongecontroleerde verstedelijking wordt  voorkomen. 
• Betere gecoördineerde en efficiënte aanpak van stedelijke ontwikkeling, ruimtelijke  ordening en milieu-inzichten.  

3. Stimuleren van lokale economieën 

• Creëren van regionale bedrijfsterreinen, waar ondernemers toegang krijgen tot  infrastructuur en financiering. 
• Ondersteunen van landbouw- en visserijgemeenschappen, zodat de  voedselproductie toeneemt. 
• Ontwikkelen van toerisme in de districten, door natuur- en cultuurprojecten te  stimuleren.

4. Verbeteren van regionale verbindingen 

• Aanleg en renovatie van wegen en bruggen, zodat transport tussen districten vlotter  verloopt. 
• Uitbreiden van openbaar vervoer, zodat mensen gemakkelijker kunnen reizen naar  werk en voorzieningen. 
• Ontwikkelen van logistieke hubs, zodat goederen sneller en efficiënter vervoerd  kunnen worden. 

Beleidsmaatregelen

• Oprichten van een nationaal instituut voor ruimtelijke ordening, dat toezicht houdt  op stadsontwikkeling en landgebruik. 
• Wettelijke hervormingen doorvoeren voor eerlijke en transparante gronduitgifte.
• Publiek-private samenwerkingen stimuleren, zodat bedrijven en overheden samen  investeren in infrastructuur. 
• Integratie van milieubeleid in ruimtelijke ordening, zodat natuurlijke hulpbronnen  duurzaam worden beheerd. 
• Digitale toegang tot kadastrale en stedenbouwkundige gegevens, zodat burgers en  bedrijven gemakkelijk inzicht hebben in grondrechten en ontwikkelingsplannen.
• Implementeren van de Wet Ruimtelijke Ordening en Duurzame Ontwikkeling zodat ruimtelijke planning op nationaal niveau wordt gereguleerd en duurzaamheid  gewaarborgd blijft. 

Conclusie

Een goed gepland land is een welvarend land. Door te investeren in transparant grondbeheer,  duurzame stadsontwikkeling en economische groei in de districten, ontwikkelen wij een  land waarin elk district de kans krijgt om te bloeien. 

Door transparantie, innovatie en strategische investeringen zetten wij Suriname op de kaart als  een evenwichtig ontwikkeld en toekomstbestendig land, waarin alle burgers profiteren  van vooruitgang. 

Een land waarin alle districten zich ontwikkelen, is een land waarin iedereen een  toekomst heeft. 

Wat nu?

Lees verder in Hoofdstuk 10: Justitie en Nationale Veiligheid, waarin wij ingaan op de  versterking van de rechtsstaat en de bescherming van onze nationale veiligheid.

Een sterk en rechtvaardig Suriname kan alleen bestaan als burgers zich veilig voelen en  vertrouwen hebben in de rechtsstaat. Veiligheid en gerechtigheid zijn de fundamenten van een stabiele samenleving, waarin iedereen gelijke kansen krijgt en de overheid haar burgers  beschermt. 

De NDP streeft naar een transparante en onafhankelijke rechtspraak, doortastende  criminaliteitsbestrijding en een moderne, goed uitgeruste politie- en defensiemacht. Door  corruptie hard aan te pakken, de grensbewaking te versterken en de politie en justitie beter uit te rusten, garanderen wij een Suriname waar recht en orde voor iedereen gelden. 

Deel 1: Justitie en rechtsstaat 

Belangrijke doelstellingen

Herstel van vertrouwen in de rechtsstaat 

• Onafhankelijkheid van de rechterlijke macht waarborgen. 
• Effectievere rechtsgang en snellere afhandeling van zaken. 
• Instellen ombudsman die bijdraagt aan transparantie, controle op  overheidsinstanties en bescherming van burgerrechten. 

Strijd tegen corruptie en machtsmisbruik 

• Transparante wetgeving en harde maatregelen tegen corruptie. 
• Onafhankelijke instituten belast met controle en toezicht versterken. Instelling van een onafhankelijke ombudsman 
• De ombudsman wordt een onafhankelijk instituut met de bevoegdheid om klachten van burgers over overheidsinstanties te onderzoeken en aanbevelingen te doen. o Deze instantie draagt bij aan betere rechtsbescherming, transparantie en  corruptiebestrijding. 
• De ombudsman moet jaarlijks rapporteren aan De Nationale Assemblee over  misstanden en hoe deze zijn aangepakt. 
• Er komt een laagdrempelig meldpunt waar burgers kosteloos en zonder  juridische barrières klachten kunnen indienen. 

Moderne en toegankelijke justitie 

• Digitalisering van juridische processen om rechtszaken efficiënter af  te handelen. 
• Betaalbare en toegankelijke juridische bijstand voor alle burgers. Verbeterde detentieomstandigheden en resocialisatie 
• Menswaardige gevangenissen met inachtneming van de internationale  geldende regels en werkgerichte re-integratieprogramma’s.

Actuele problemen

• Politieke beïnvloeding van justitie, waardoor burgers wantrouwen hebben in het  rechtssysteem. 
• Lange doorlooptijden van rechtszaken, waardoor mensen jaren wachten op  gerechtigheid. 
• Wijdverspreide corruptie, die de geloofwaardigheid van de overheid en justitiële  instituties ondermijnt. 
• Slechte detentieomstandigheden, die niet voldoen aan internationale normen voor  mensenrechten. 

Dringende actiepunten

Versterking van de rechterlijke macht 

• Volledige onafhankelijkheid garanderen en invloed van politiek beperken. o Meer rechters en juridische medewerkers aanstellen om achterstanden  weg te werken. 

Effectieve corruptiebestrijding 

• Instellen van een onafhankelijke anti-corruptieautoriteit met wettelijke bevoegdheden. 
• Actieve bescherming van klokkenluiders die misstanden melden. 
• Oprichting van een onafhankelijke ombudsman 

Modernisering van justitiële instellingen 

• Invoering van een digitaal registratiesysteem voor snelle en transparante  rechtsgang. 
• Toegang tot juridische bijstand uitbreiden naar kwetsbare groepen. Betere detentie en resocialisatie 
• Gevangenen opleiden en begeleiden voor de arbeidsmarkt om terugval in criminaliteit te voorkomen. 
• Modernisering en humanisering van gevangenissen volgens internationale  standaarden. 

Beleidsmaatregelen

• Onafhankelijke controle-instituten versterken om de rechtstaat te bewaken.
• Speciale rechtbanken instellen voor onder andere: corruptiezaken en economische misdrijven.  
• Snellere afhandeling van civiele en strafrechtelijke zaken, met maximale  wachttijden per zaaktype. 
• Wetgeving moderniseren om nieuwe vormen van criminaliteit zoals cybercrime en  georganiseerde misdaad beter aan te pakken.
• De ombudsman als waarborg voor goed bestuur. Ter versterking van de  rechtsstaat en de strijd tegen corruptie wordt de ombudsman een extra controleorgaan  binnen het openbaar bestuur. Dit instituut zal niet alleen klachten afhandelen, maar ook  proactief onderzoek doen naar structurele misstanden en overheidsbeleid toetsen op  transparantie en rechtmatigheid. 

Deel 2: Defensie en nationale veiligheid 

Een sterk Suriname vereist een goed uitgerust defensieapparaat dat kan inspelen op moderne  bedreigingen. Het waarborgen van de territoriale integriteit en de verdediging van de  soevereiniteit, grensbewaking, rampenbeheersing en binnenlandse veiligheid krijgen  prioriteit, zodat burgers beschermd blijven tegen criminaliteit, natuurrampen en  internationale dreigingen. 

Belangrijke doelstellingen

Versterking van defensie en grensbewaking 

• Upgraden van infrastructuur, technologie en logistiek 
• Het tegengaan van grensoverschrijdende criminaliteit zoals, mensenhandel,  smokkel van personen en goederen en drugshandel. 
• Instellen van wetgeving met betrekking tot het vliegen met drones, met  duidelijke richtlijnen die het vliegen boven bepaalde zones verbiedt.  

Civiel-militaire samenwerking bevorderen 

• Het verlenen van hulp en bijstand bij nationale infrastructuurprojecten en  rampenbeheersing en internationale organisaties. 

Strategische internationale samenwerkingen aangaan 

• Informatie-uitwisseling met buurlanden en internationale organisaties over  grensoverschrijdende criminaliteit. 

Uitbreiding van de politiecapaciteit 

• Meer surveillance, snellere noodrespons en preventieve acties tegen criminaliteit.
• Cybercriminaliteit en digitale bedreigingen, waarvoor wetgeving en expertise  tekortschieten. 

Actuele problemen

• Open grenzen en moeilijk bevaarbare grensrivieren. 
• Verouderde militaire infrastructuur. 
• Illegale grensactiviteiten, zoals mensenhandel, drugs- en wapensmokkel.
• Beperkte middelen voor politie en defensie, waardoor het waarborgen van de  veiligheid en de territoriale integriteit een uitdaging zijn.  
• Onvoldoende voorbereiding op rampenbeheersing.

Dringende actiepunten

Grensbewaking versterken 

• Verhogen van het aantal grenspatrouilles. 
• Samenwerking met buurlanden voor gezamenlijke grenscontroles o Het optimaliseren van de samenwerking tussen betrokken actoren (Leger,  Politie, Douane, Kustwacht) voor een effectievere aanpak van  grensoverschrijdende criminaliteit 
• Het instellen van meer detachementsposten in het achterland van ons land. 

Uitbreiding van de politiecapaciteit als onderdeel van de nationale veiligheid 

• Meer surveillance om het veiligheidsgevoel terug te brengen onder de  burgers. 
• Snellere responstijd bij het binnenkomen van een melding vanuit de burgerij o Uitvoeren van preventieve acties tegen criminaliteit, zoals voorlichting aan  jongeren en het aanpakken van hangjongeren. 
• Rekruteren van nieuw personeel en capaciteitsversterking van het  politiekorps. 
• Speciale eenheden versterken voor snelle respons op zware criminaliteit. o Institutionele versterking van de politie landelijk. 

Verbetering van rampenbeheersing 

• Het tot stand brengen van de wet rampenbeheersing en bij wet formeel  regelen van het NCCR en het Noodfonds voor rampenbeheersing. 
• Investeren in betere infrastructuur en noodvoorraden om voorbereid te zijn op  hulpverlening bij natuurrampen. 

Cyberveiligheid en digitale bescherming als onderdeel van Nationale Veiligheid 

• Oprichten van een Cyber Security Centrum om overheidsinstellingen en  burgers te beschermen tegen digitale bedreigingen. 
• Wetgeving actualiseren om cybercriminaliteit hard aan te pakken. 

Beleidsmaatregelen 

• Het herzien van verouderde wetgeving en het instellen van wetgeving die hoognodig is voor het optimaal functioneren van het leger en overige actoren betrokken bij de  nationale veiligheid. 
• Het opstellen van een nationaal veiligheidsplan, welke de basis moet vormen en de  richting moet bepalen voor het algeheel veiligheidsbeleid, waaronder het  defensiebeleid. 
• Defensie moderniseren met nieuwe uitrusting, tactische en niet-tactische  voertuigen, materieel en communicatietechnologieën. 
• Meer investeringen in technologische veiligheid, waaronder digitale  bewaking(verdere investering in het Safe City project) en cyberweerbaarheid.

Conclusie

Een veilig Suriname is een welvarend Suriname. Door de justitiële instellingen te versterken,  corruptie aan te pakken en grensbewaking en defensie te moderniseren, bouwen wij aan  een land waar burgers vrij kunnen leven en ondernemen. 

De NDP streeft naar een Suriname waarin rechtvaardigheid en veiligheid geen privilege zijn,  maar een fundamenteel recht van iedere burger. Door slimme investeringen, transparant  bestuur en doortastend beleid zorgen wij voor een toekomst waarin criminaliteit geen kans  krijgt en de rechtsstaat functioneert zoals het hoort. 

Met een sterke rechtstaat en een goed functionerend veiligheidsapparaat bouwen wij  samen aan een Suriname waarin iedereen zich veilig en beschermd voelt.

Wat nu?

Lees verder in Hoofdstuk 11: Internationale Betrekkingen, waarin wij ingaan op hoe onze positie in de wereld kan versterken door strategische diplomatie, economische samenwerking  en diaspora-betrokkenheid.

In een wereld die steeds meer onderling verbonden is, met meerdere centra van politieke en  financieel economische macht, mag Suriname niet achterblijven. Onze geografische ligging,  natuurlijke rijkdommen, een zelfbewuste bevolking met een grote mate van culturele diversiteit, bieden ons unieke kansen om voordelen voor onsland te verkrijgen. De NDP gelooft  daarom in een actieve en assertieve diplomatie die niet alleen de belangen van het land  verdedigt, maar ook strategische samenwerkingen opbouwt gericht op de bevordering van  economische groei en welvaart. 

Ons land dient zijn soevereiniteit te versterken door het aangaan van handels- en  investeringsovereenkomsten om daardoor zich minder afhankelijk te maken van de steun van bepaalde internationale financiële instellingen. Tegelijkertijd is het een noodzaak om de banden  te versterken met de landen in onze regio, de herkomst landen van onze bevolking waarbij de  verkrijging van expertise en investeringen prioriteit genieten. 

Internationale samenwerking is niet alleen een kwestie van diplomatie, maar een strategische  noodzaak voor economische vooruitgang, veiligheid en duurzame ontwikkeling. 

Belangrijke doelstellingen

Versterken van regionale samenwerking 

• Actieve deelname aan Caricom-initiatieven gericht op de bevordering van de  handel, toerisme en bescherming van het milieu. 
• Gezamenlijke programma’s voor grensoverschrijdende veiligheid en  economische ontwikkeling. 
• De ondersteuning van initiatieven gericht op voedselzekerheid en –veiligheid.  Ons land heeft alle ingrediënten om een belangrijke speler te worden op het  gebied van agrarische ontwikkeling. 

Economische diplomatie stimuleren

• Capaciteitsopbouw: opleiding en training van kader dat programma’s en projecten  kan ontwikkelen en aanbieden aan partners. 
• Implementatiegarantie: zorgdragen voor een juiste uitvoering van  goedgekeurde afspraken en projecten. 
• Training van bestaand personeel: grondige evaluatie en op maat gesneden opleidingen  voor medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. 
• Coördinatie en leiderschap: het ministerie vervult een leidende en coördinerende  rol om als een sterke, uniforme entiteit op te treden. 
• Eerlijke en gunstige handels- en investeringsverdragen afsluiten. 
• Buitenlandse investeringen aantrekken die bijdragen aan lokale werkgelegenheid en  economische groei.

Vergroten betrokkenheid Personen van Surinaamse Afkomst (PSA)

• Een nationaal beleid opstellen om investeringen en expertise van  Surinamers in het buitenland te mobiliseren. 
• Betere ondersteuning bieden aan deze categorie, door middel van  adequate en effectieve consulaire diensten en investeringsmogelijkheden. 

Beschermen van nationale soevereiniteit

• Onze natuurlijke hulpbronnen beschermen tegen uitbuiting en aansturen op  heronderhandeling van voor de staat onvoordelige gesloten contracten. 
• Neokoloniale inmenging en bevoogding beëindigen, structuren doorbreken en  partnerschappen aangaan op basis van gelijkwaardigheid. 

Actuele problemen

• Zwakke economische diplomatie, waardoor Suriname kansen op handel en  investeringen misloopt. 
• Grensgeschillen met buurlanden, die een risico vormen voor nationale veiligheid en  economische stabiliteit. 
• Beperkte betrokkenheid van Personen van Surinaamse Afkomst, waardoor  Suriname niet optimaal profiteert van de kennis en investeringen van Surinamers in het  buitenland. 
• Afhankelijkheid van buitenlandse leningen, waardoor het land vatbaar blijft voor  internationale druk. 
• Ontbreken van deskundigheid en inzicht ten aanzien van internationale  ontwikkelingen, internationale overeenkomsten, het schrijven en implementeren  van projecten. 
• Onvoldoende resultaatgerichte participatie bij beraadslagingen van internationale  organisaties en staten.

Dringende actiepunten

Regionale en internationale samenwerking versterken

• Volwaardige specifieke diplomatie opleiding in Suriname 
• Rigoureuze training van het beschikbare kader van het ministerie van  buitenlandse zaken en andere daarvoor in aanmerking komende ministeries.
• Grondige evaluatie van bestaande raam overeenkomsten op hun belang en nut voor Suriname en eventuele heronderhandeling dan wel nieuw overeenkomen
• Caricom en Unasur actiever benutten als platform voor economische en politieke integratie. 
• Handelsakkoorden sluiten met strategische partners in Zuid-Amerika, landen  van herkomst, Afrika en Azië. 

Buitenlandse investeringen beter benutten

• Strikte voorwaarden stellen aan buitenlandse bedrijven om lokale  werkgelegenheid en kennisoverdracht te garanderen. 
• Oprichten van een nationale investeringsautoriteit om voordelige en  transparante contractonderhandelingen te waarborgen. 

Grensgeschillen diplomatiek oplossen

• Actieve bemiddeling zoeken voor de territoriale geschillen met Guyana en  Frans-Guyana. 
• Internationale juridische mechanismen benutten om soevereiniteit en territoriale  rechten te beschermen. 

Betrokkenheid vergroten van Personen van Surinaamse afkomst

• Het opzetten van een nationaal platform van personen van Surinaamse afkomst  om investeringen en samenwerkingsmogelijkheden te faciliteren. 
• Duidelijke beleidsmaatregelen implementeren om Surinamers in het buitenland  te ondersteunen bij zakelijke en culturele initiatieven. 

Internationale klimaatdiplomatie versterken

• Actieve deelname aan internationale klimaatonderhandelingen om fondsen en  technologieën voor duurzame ontwikkeling aan te trekken. 
• Betere samenwerking met internationale milieuorganisaties om Onze unieke  bosrijke ecosysteem te beschermen.

Beleidsmaatregelen

• Handelsdiplomatie versterken door gespecialiseerde handelsattachés aan te stellen in  strategische markten. 
• Internationale investeringsregels aanpassen om oneerlijke exploitatie van onze hulpbronnen te voorkomen. 
• Een ‘Suriname Global’ strategie ontwikkelen om Suriname internationaal te  positioneren als een stabiele, duurzame en investeringsvriendelijke natie.
• Een strategisch energiepartnerschap sluiten met Caricom en Zuid- Amerikaanse landen om gezamenlijk hernieuwbare energieprojecten te ontwikkelen. 

Conclusie

Suriname heeft de potentie om een belangrijke speler te worden in de regio en daarbuiten. Door  gerichte diplomatie, strategische handelsverdragen en een actieve betrokkenheid van personen  van Surinaamse afkomst kan ons land economische groei stimuleren en zijn soevereiniteit  versterken. 

De NDP zet zich in voor een proactief buitenlands beleid dat onze belangen verdedigt, voordelige samenwerkingen aangaat en economische ontwikkeling stimuleert. Samen bouwen  wij aan een land dat niet alleen een gerespecteerde partner is op het wereldtoneel, maar ook  profiteert van handel gebaseerd op wederzijds voordeel, internationale samenwerking en  investeringen die bijdragen aan nationale vooruitgang. 

Wat nu?

Lees verder in Hoofdstuk 12: Milieubeheer en Klimaatbestendigheid, waarin wij ingaan op  hoe Wij onze unieke natuurlijke hulpbronnen kan beschermen en benutten voor duurzame  ontwikkeling en ecologische balans.

Suriname is gezegend met een ongekende natuurlijke rijkdom: uitgestrekte regenwouden, een  unieke biodiversiteit en een kustlijn die kansen biedt voor duurzame ontwikkeling.  Tegelijkertijd staan wij voor grote uitdagingen op het gebied van klimaatverandering,  ontbossing, bodemerosie en de impact van industriële activiteiten. 

Wij erkennen dat een duurzaam milieubeheer de sleutel is tot het beschermen van onze  natuurlijke hulpbronnen en het waarborgen van een gezonde leefomgeving voor toekomstige  generaties. Klimaatbestendigheid vereist een strategische aanpak die natuurbehoud, duurzame  energie en verantwoord grondstoffenbeheer combineert. Dit hoofdstuk presenteert de visie van  de NDP op een toekomst waarin economische ontwikkeling en milieubescherming hand in  hand gaan. 

Belangrijke doelstellingen

Bescherming van natuurlijke hulpbronnen en biodiversiteit

• Strenge regulering van houtkap, mijnbouw en industriële activiteiten. o Uitbreiding van beschermde natuurgebieden en Multi-Use Management  Area(MUMA’s) en reservaten. 

Duurzaam waterbeheer en kustbescherming

• Aanpak van erosie en overstromingen door versterking van kustbescherming. o Investeren in innovatieve technieken voor waterzuivering en afvalwaterbeheer. 

Energie- en klimaatbestendig beleid

• Investeren in hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en waterkracht. o Verminderen van CO₂-uitstoot en bevorderen van energie-efficiëntie. 

Beheer van maritieme en kustgebieden

• Strenge regulering van offshore-industrieën om schade aan het mariene  ecosysteem te minimaliseren. 
• Ontwikkelen van een duurzame visserijsector met focus op ecologisch  verantwoorde praktijken. 

Duurzaam beleid en milieubescherming

• Duidelijke regelgeving voor bedrijven en industrieën om milieunormen te handhaven. 
• Grotere inzet op klimaatadaptatie, vooral in kwetsbare gebieden. 
• Bevordering van circulaire economie en hergebruik van afval.

Actuele problemen 

Klimaatverandering en stijgende zeespiegel

• Lage kustgebieden worden bedreigd door overstromingen en bodemerosie. Ontbossing en illegale houtkap 
• Ongecontroleerde houtkap bedreigt ecosystemen en gemeenschappen. Milieuvervuiling door industrie en mijnbouw 
• Gebruik van kwik en andere schadelijke stoffen in mijnbouw schaadt gezondheid en natuur. 

Gebrekkig afval- en waterbeheer

• Onvoldoende recycling en ongecontroleerde afvalstortplaatsen leiden tot  vervuiling van rivieren en ecosystemen. 

Ecologische risico’s door olie- en gasproductie

• Offshore oliewinning brengt risico’s op olielekkages en waterverontreiniging  met zich mee, wat visbestanden en mariene ecosystemen bedreigt. 

Dringende actiepunten

Strakkere controle op de naleving van milieuwetgeving

• Toepassen van strengere milieunormen en administratief bestuursrechtelijke  sancties voor vervuiling. 
• Verplichte duurzaamheidsrapportages voor grote bedrijven. 

Bescherming van bossen en mariene ecosystemen

• Creëren van een nationaal fonds voor duurzaam bosbeheer. 
• Implementeren van quota en strenge controle op visserij en houtkap.

Waterbeheer en kustbescherming verbeteren

• Moderniseren en uitbreiden van waterzuiveringsinstallaties in stedelijke en  rurale gebieden. 
• Versterking en uitbreiding van dijken om overstromingen te voorkomen in  zowel de kust vlakte als ook district en binnenland, om landbouwgebieden en  infrastructuur te beschermen. 
• Natuurlijke kustbeschermingstechnieken zoals Parwa- en Mangroveherstel. o Drainage- en waterbeheerprogramma’s implementeren om wateroverlast te  beperken. 

Milieu-educatie en bewustwording

• Doelgerichte voorlichtingscampagnes ter stimulering van duurzaam gedrag en  verantwoord consumeren. 
• Ontwikkelen van vakgerichte trainingen en opleidingen over hergebruik van  materialen, duurzaam ondernemen en ecologische productontwikkeling. 

Stimuleren van circulaire economie en afvalbeheer

• Bevordering van circulaire economie waarin afval wordt hergebruikt en gerecycled.
• Oprichting van afvalverwerkingscentra die hergebruik en recycling stimuleren.
• Inzetten op afvalscheiding bij huishoudens en bedrijven. 

Beleidsmaatregelen

Nationaal Klimaatbestendigheidsplan

• Duurzame stedelijke planning met groene zones en waterbeheersystemen. o Stimulering van duurzame landbouwtechnieken die beter bestand zijn tegen  klimaatverandering. 

Strenge regelgeving voor industriële vervuiling

• Controle en monitoring van vervuilende sectoren, met boetes voor bedrijven die  milieunormen schenden. 
• Stimuleren van circulaire economie waarbij afval wordt gerecycled en  hergebruikt. 

Bescherming en herstel van kustomgevingen

• Speciale zones aanwijzen voor kustbehoud en mangroveherstel. 
• Samenwerking met internationale partners voor innovatieve  klimaatadaptatieprojecten. 
• Het aanleggen van infrastructurele werken, zoals dammen in lage gebieden  langs de kust die direct gevaar lopen door overstromingen of zeespiegelstijging. 

Klimaatadaptatie en regelgeving voor bedrijven

• Bredere focus op klimaatadaptatieprojecten, met specifieke aandacht voor kwetsbare gebieden zoals kuststreken en laaggelegen gemeenschappen.
• Duidelijke regelgeving opstellen en handhaven voor bedrijven en industrieën om  milieunormen strikt te volgen en vervuiling te voorkomen. 

Conclusie

Milieubeheer en klimaatbestendigheid zijn een noodzaak voor een duurzaam en  toekomstgericht land. De NDP richt zich op een samenhangend beleid dat natuurbehoud,  innovatie en duurzame ontwikkeling combineert. Door strengere reguleringen, strategische  investeringen en breed gedragen bewustwordingscampagnes waarborgen wij niet alleen  economische groei maar ook behoud van onze natuurlijke rijkdommen. 

Wat nu?

De kracht van ons land ligt niet alleen in onze economie en natuurlijke hulpbronnen, maar vooral  in onze mensen. Onze culturele diversiteit vormt de basis van onze nationale identiteit en is  een bron van trots en economische kansen. Daarnaast is de jeugd de motor van vooruitgang en  vernieuwing. Investeren in cultuur, jeugd en sport betekent bouwen aan een sterkere,  inclusievere en dynamische samenleving. In Hoofdstuk 13: Cultuur, Jeugd en Sport  belichten wij hoe de NDP deze sectoren stimuleert als pijlers van nationale ontwikkeling en  sociale samenhang.

Cultuur, jeugd en sport vormen de ruggengraat van een bloeiende en harmonieuze  samenleving. Onze unieke culturele diversiteit is een bron van nationale trots en internationale aantrekkingskracht. Tegelijkertijd zijn onze jongeren de dragers van de toekomst, waarbij  cultuur en sport kansen bieden op gezondheid en recreatie, maar ook op discipline, leiderschap  en sociale integratie. 

De NDP ziet cultuur, jeugd en sport als strategische pijlers voor nationale ontwikkeling. Door een sterk en inclusief beleid te voeren, stimuleren wij creativiteit, talentontwikkeling en sociale  samenhang. Ons doel is om culturele rijkdom te beschermen en te benutten, jongeren te voorzien van de middelen om te slagen en sport als een krachtig instrument voor  gemeenschapsopbouw en nationale trots te positioneren. 

Belangrijke doelstellingen

Jeugdontwikkeling en participatie

• Investeren in educatieve en recreatieve programma’s voor jongeren. 
• Creëren van ruimte voor jeugdleiderschap en innovatie. 
• Ontwikkelen van nationale talentenprogramma’s in diverse sectoren. o Versterken van de mentale gezondheid van adolescenten en jongeren door  preventieve programma’s en laagdrempelige hulpverlening. 
• Bevorderen van gelijke kansen voor jongeren om toegang te krijgen tot AI technologie en digitale innovatie. 

Sport als middel voor gezondheid en nationale eenheid

• Toegankelijk maken van sportfaciliteiten voor alle burgers. 
• Professionalisering van sportorganisaties en ondersteuning voor topsport. o Begeleiding en stimulering van jonge sporttalenten voor deelname aan  internationale competities. 

Inclusiviteit en gelijke kansen

• Bevorderen van gendergelijkheid en participatie van kwetsbare groepen in  cultuur, jeugd en sportprogramma’s. 
• Ondersteuning van initiatieven die zich richtenop jongeren in achtergestelde  gebieden.

Actuele problemen 

• Gebrek aan structureel cultuurbeleid 
• Culturele en creatieve sectoren en actoren krijgen onvoldoende ondersteuning. o Het materieel en immaterieel cultuurpotentieel detorieert, traditionele kunstvormen verdwijnen door gebrek aan wetgeving, financiering en  educatie. 
• Gebrekkige aansluiting op cultuur programma’s in de Caraïbische regio en de  internationale instituten. 

Beperkte jeugdparticipatie en kansen

• Jongeren hebben onvoldoende toegang tot kwalitatieve vormings- en mentorprogramma’s. 
• Hoger risico op jeugdwerkloosheid door een tekort aan praktijkgerichte  vaardigheden. 
• Mentale gezondheidsproblemen bij jongeren nemen toe, mede doorsociale  druk, werkloosheid en beperkte hulpverlening. 

Sportsector onder gefinancierd en onderontwikkeld

• Beperkt aantal goed onderhouden sportfaciliteiten. 
• Onvoldoende begeleiding en financiële ondersteuning voor topsporters. Gelijke kansen en inclusie 
• Vrouwen en kwetsbare groepen hebben minder toegang tot sport- en  cultuuractiviteiten. 
• Jongeren in rurale gebieden hebben minder ontwikkelingsmogelijkheden dan  hun leeftijdsgenoten in de stad. 
• Ongelijke toegang van jongeren tot digitale middelen en innovatieve  technologie, zoals AI, waardoor digitale ongelijkheid toeneemt. 

Dringende actiepunten

Behoud en versterking van cultuur

• Versterking van het Nationaal Cultuurfonds voor ondersteuning van culturele  projecten. 
• Onderzoek, vastlegging, digitalisering en archivering van Surinaams erfgoed en traditionele kennis. 
• Reorganisatie van het directoraat Cultuur 
• Stimuleren van cultuurtoerisme en creatieve industrieën als economische  groeisectoren.

Jeugdontwikkeling en participatie

• Ontwikkelen van nationale talentenprogramma’s en mentorschap voor  jongeren. 
• Creëren van jeugdcentra en veilige gemeenschapsruimten voor sociale en  educatieve activiteiten. 
• Integreren van ondernemerschap en innovatie in jeugdprogramma’s. 
• Uitbreiding van jeugdleiderschapstrajecten om jongeren in staat te stellen actief  deel te nemen aan besluitvorming en maatschappelijke verandering. 
• Ontwikkelen van specifieke programma’s gericht op mentale gezondheidszorg  voor jongeren, met nadruk op preventie en vroeg signalering. 
• Opzetten van ‘Tech4Youth’-initiatieven om alle jongeren, ongeacht  achtergrond, te voorzien van basiskennis van AI, programmeren en digitale  vaardigheden. 

Stimuleren van sport op alle niveaus

• Renoveren en uitbreiden van sportfaciliteiten in stedelijke en landelijke  gebieden. 
• Introductie van nationale schoolsportcompetities. 
• Ondersteuning voor topsporters en talentontwikkeling met gerichte begeleiding. Inclusiviteit en gelijke kansen 
• Stimuleren van deelname van meisjes en vrouwen in sport- en cultuursectoren. o Specifieke programma’s voor jeugd in achtergestelde en rurale gebieden. o Creëren van subsidies en beurzen voor jongeren met talent in cultuur en sport. 

Beleidsmaatregelen 

Cultuur

• Oprichting van een nationale cultuurraad voor behoud en ontwikkeling van  cultureel erfgoed. 
• Financiële en structurele ondersteuning voor culturele organisaties en  kunstenaars. 
• Promotie van Suriname als cultureel centrum in de regio. 
• Vernieuwing van Cultuurwetgeving 
• Programma’s gericht op onderzoek, renovatie en vastlegging van materieel en  immaterieel cultureel erfgoed. 
• Toetreding tot relevante conventies internationale culture programma’s.

Jeugd

• Invoeren van stimuleringsprogramma’s voor jongeren in ondernemerschap,  technologie en leiderschap. 
• Ondersteunen van programma’s gericht op maatschappelijke participatie van  jongeren. 
• Oprichting van een ‘Jongeren Welzijnsfonds’ gericht op mentale gezondheid en  psychosociale begeleiding van jongeren. 

Sport 

• Nationaal sportplan ontwikkelen met aandacht voor infrastructuur, educatie en  topsport. 
• Investeren in scholenprogramma’s om kinderen vroeg kennis te laten  maken met sport en beweging. 
• Opzetten van samenwerkingsverbanden met internationale sportorganisaties. 

Suriname staat op een kruispunt. De keuzes die wij vandaag maken, bepalen de toekomst van  ons land. De uitdagingen zijn groot, maar de mogelijkheden voor vooruitgang zijn nog groter.  Met dit verkiezingsprogramma presenteert de NDP een duidelijke en ambitieuze visie die gericht is op groei, rechtvaardigheid, duurzaamheid en inclusiviteit. 

Dit programma is geen verzameling van beloften, maar een concreet actieplan. Het biedt een  solide basis voor economisch herstel, sociale stabiliteit en bestuurlijke vernieuwing. De NDP  is vastberaden om met daadkracht en verantwoordelijkheid de belangen van alle Surinamers te  dienen. 

Kernpunten van het programma 

Politieke visie en rechtsstaat 

• Versterking van democratische instituties en participatieve besluitvorming.
• Transparantie en bestrijding van corruptie. 
• Hervorming van bestuur en decentralisatie voor betere dienstverlening.

Duurzame economische groei en diversificatie 

• Minder afhankelijkheid van de mijnbouwsector en strategische investeringen in landbouw, toerisme en technologie. 
• Stimuleren van ondernemerschap en lokaal productiebeleid. 
• Verantwoord beheer van olie-inkomsten voor nationale ontwikkeling.

Sociale ontwikkeling en welzijn 

• Een sterke en toegankelijke gezondheidszorg voor alle burgers. 
• Betaalbare huisvesting en hervorming van het gronduitgiftebeleid. 
• Creëren van eerlijke kansen op de arbeidsmarkt en sociale bescherming van  kwetsbare groepen. 

Infrastructuur en duurzame ontwikkeling 

• Modernisering en uitbreiding van wegen, havens en openbaar vervoer.
• Investeren in groene energie en milieubeheer. 
• Ruimtelijke ordening gericht op duurzame groei en klimaataanpassing.